Tijdens een archeologische begeleiding van civieltechnische graafwerkzaamheden aan de Bovensteweg 20 te Mook zijn bijzondere archeologische vondsten aan het licht gekomen. De vondst van een bijna 3000 jaar oud crematiegraf bevestigt het vermoeden dat er een grafveld uit de Late Bronstijd en Vroege IJzertijd in het plangebied aanwezig is. Van een geheel andere orde en periode uit de Nederlandse geschiedenis komt een vondstdepot uit de Tweede Wereldoorlog, aangetroffen op korte afstand van het crematiegraf.Aanleiding van het onderzoek In opdracht van Pantein Wonen heeft ADC ArcheoProjecten een Archeologische Begeleiding (opgraving met beperking) uitgevoerd ten behoeve van nieuwbouw op de locatie Bovensteweg 20 in de gemeente Mook en Middelaar. De Archeologische Begeleiding behelsde het toezicht houden op het uitgraven van een bouwput ten behoeve van nieuwbouw met een ondergrondse parkeerkelder. Het onderzoek was noodzakelijk om te voorkomen dat archeologische waarden bij de graafwerkzaamheden ongezien verloren zouden gaan. Het totale plangebied heeft een oppervlakte van circa 1 hectare, waarvan ongeveer 1300 m2 door nieuwbouw wordt bedreigd. Vóór de sloop was het onderzoeksgebied in gebruik als klooster. Het gebied ligt ten oosten van de Bovensteweg en wordt begrensd door bossen in het noorden, oosten en zuiden.Een crematiegraf uit de Late Bronstijd De eerste vondst betreft een bijna 3000 jaar oud crematiegraf van een jongvolwassen vrouw (18-25 jaar oud) uit de Late Bronstijd. De verbrande resten van de vrouw zijn niet in een urn maar in een organische verpakking, te denken valt bijvoorbeeld aan een doek, begraven in de flank van de stuwwal. Met behulp 14 van een C-datering van de verbrande botresten kon de ouderdom van het graf worden vastgesteld. Al eerder zijn in de omgeving van het plangebied crematiegraven aangetroffen. Deze vondst bevestigt het vermoeden dat er in (de omgeving van) het plangebied een crematiegrafveld uit de Late Bronstijd en/of Vroege IJzertijd aanwezig is.Een vondstdepot uit de Tweede Wereldoorlog Een tweede bijzondere vondst in het plangebied betreft een vondstdepot uit de Tweede Wereldoorlog. Vermoedelijk is een deel van een schuttersput aangesneden. Het depot bestaat uit vier Britse munitiekisten, een bakpan, blikjes smac en een tube waar waarschijnlijk zalf in heeft gezeten. Bekend is dat in deze regio hevige gevechten hebben plaatsgevonden tussen de Duitsers en de geallieerden, waaronder man tot man gevechten. Op geringe afstand op de Mookerheide ligt een begraafplaats met gesneuvelde Canadese soldaten. Het vondstdepot is door ADC ArcheoProjecten geschonken aan het Nationaal Bevrijdingsmuseum te Groesbeek.
