Laagland Archeologie heeft in juli 2020 een Bureauonderzoek en Inventariserend veldonderzoek - verkennende fase uitgevoerd aan de Buurtweg 10 te Voorthuizen. Dat onderzoek heeft geleid tot een vervolgonderzoek in de vorm van karterende boringen in kansrijke delen van het plangebied (september 2020). Het onderzoek vond plaats in verband met de ruimtelijke procedure rondom de bouw van een aantal nieuwe woningen.
Het bureauonderzoek had tot doel een archeologisch verwachtingsmodel op te stellen. Centraal staat daarbij de vraag of en zo ja welke archeologische resten (complextype, datering, diepteligging en gaafheid) in het plangebied kunnen worden verwacht. Hiertoe zijn landschappelijke, archeologische en historische bronnen geraadpleegd.
Op basis van het bureauonderzoek geldt een middelhoge verwachting op resten uit de periode Mesoithicum tot en met de IJzertijd. Of daadwerkelijk archeologische resten kunnen worden verwacht hangt sterk af van de onderliggende dekzandmorfologie.
Het verwachtingsmodel is getoetst en aangevuld door middel van verkennend booronderzoek. Het verkennende booronderzoek heeft tot doel het verwachtingsmodel te toetsen en zonodig aan te vullen. Hiertoe zijn verspreid over het toegankelijke deel van het plangebied verkennende boringen gezet. In dit stadium is verkennend booronderzoek de meest efficiënte onderzoekswijze om de archeologische potentie van het plangebied in kaart te brengen.
Uit het verkennend booronderzoek blijkt dat in vrijwel alle boringen sprake is van een AC-profiel. De onderliggende C-horizont vertoont vaak (sterke) roestvorming, wat duidt op natte omstandigheden. In het westelijke en zuidwestelijke deel van het plangebied duikt het dekzand op. In enkele boringen zijn hier sporen van bodemvorming gezien. Hier kunnen archeologische resten uit de periode Mesolithicum – IJzertijd worden verwacht. Op de locatie van een (sinds circa 1870 gesloopte) woning kunnen resten uit de Nieuwe Tijd worden verwacht.
Op basis van de resultaten van het veldonderzoek is een doorstart gemaakt naar een karterend booronderzoek in twee deelgebieden. Karterend booronderzoek heeft tot doel vindplaatsen op te sporen. Uit dit onderzoek blijkt dat er binnen deze deelgebieden sprake is van twee vindplaatsen waarvoor vervolgonderzoek in de vorm van proefsleuven wordt geadviseerd. Voor het resterende deel van het plangebied wordt vrijgave geadviseerd. Op de locatie van de noordelijke vindplaats (de rond 1870 gesloopte woning) is in de meest recente plannen geen bodemverstoring voorzien. Zolang hier geen sprake is van bodemverstorende ingrepen is geen nader archeologisch onderzoek benodigd.
Dit advies is overgenomen door de bevoegde overheid, de gemeente Barneveld. De gemeente wordt hierin vertegenwoordigd door haar deskundige, mevr. P. Kloosterman Mochten tijdens de werkzaamheden in het vrijgegeven deel van het plangebied onverhoopt archeologische resten worden aangetroffen, of resten waarvan redelijkerwijze kan worden vermoed dat het om archeologische resten gaat, dan geldt op grond van de Erfgoedwet (art. 5.4) een meldingsplicht. Dit kan bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE, www.cultureelerfgoed).
