In het hart van de stad

Tussen november 2010 en juni 2011 is met verschillende tussenpozen een definitief archeologisch onderzoek op het Hofplein in Grave uitgevoerd. Het veldwerk van het project is uitgevoerd in opdracht van Van der Horst Vastgoedontwikkeling, met oog op de nieuwbouwplannen die hier gerealiseerd werden. Door de faillissementen van verschillende betrokken partijen is het onderzoek pas veel later uitgewerkt. Eind 2017 en begin 2018 is de uitwerking uitgevoerd waarbij de gemeente Grave als opdrachtgever optrad. De coördinatie van de uitwerking was in handen van Jeroen Oosterbaan en Arthur Griffioen (DNA archeologie en Archeologisch Bureau Griffioen).

Voorafgaand aan het definitieve archeologische onderzoek, zijn meerdere vooronderzoeken uitgevoerd. Naast twee bureauonderzoeken, is ook een proefsleuvenonderzoek aan het definitieve onderzoek voorafgegaan. Na het proefsleuvenonderzoek is geconcludeerd dat er een behoudenswaardige vindplaats aanwezig was die niet in situ behouden kon worden bij het realiseren van de voorgenomen bouwplannen. Dit is door het bevoegd gezag overgenomen, waardoor uiteindelijk het definitieve onderzoek verplicht werd.

Voorafgaand aan het definitieve onderzoek diende een Programma van Eisen (PvE) opgesteld te worden, met daarin de voorgeschreven onderzoeksmethode, onderzoeksvragen en randvoorwaarden. Om de onderzoeksvragen te specificeren is in combinatie met The Missing Link een seletiebesluit opgesteld door de gemeente Grave. Op basis van de resultaten van het proefsleuvenonderzoek is besloten de meeste aandacht te geven aan de archeologische resten die voor 1415 dateren.

Tijdens het veldwerk van het definitieve onderzoek zijn archeologische resten in kaart gebracht vanaf de 12e tot en met de 20e eeuw. Hiermee valt nagenoeg de gehele ontstaansgeschiedenis van Grave binnen de diachrone reikwijdte van het onderzoek. Vanaf de 12e eeuw is een namelijk een nederzetting ontstaan rondom het kasteel van Grave. Deze nederzetting heeft zich ontwikkeld tot het huidige Grave.

De meest opvallende onderzoeksresultaten bestaan uit de resten van meerdere laat-middeleeuwse hoofdgebouwen samen met enkele bijbehorende structuren op de erven, zoals waterputten en kuilen. In totaal zijn zeven hoofdgebouwen aangetroffen waarmee inzicht is verkregen in oudste fase van de nederzetting. Daarnaast kunnen deze resultaten ook model staan voor de ontwikkeling van de laat-middeleeuwse nederzettingen op de Brabantse zandgronden en het rivierengebied.

Het onderzoek op het Hofplein leverde ook opvallende onderzoeksresultaten op voor de Nieuwe tijd. Deze bestaan uit enkele beerputten met een bijzonder rijke inventaris, waaruit veel informatie verschaft kon worden over de gebruikers van de put. Voorbeelden hiervan zijn de contexten 4 en 5, die in de contextcatalogus uitgebreid behandeld worden. Hierin werd vondstmateriaal aangetroffen die uniek is voor de Nederlandse archeologie. Een voorbeeld hiervan een fragment van een duimglas dat in context 5 is aangetroffen. Dit werd nog nooit in archeologische context aangetroffen binnen Nederland.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-zhc-fbkc
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-b5-vgxo
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:112604
Provenance
Creator Oosterbaan, J.; Griffioen, A.A.J.
Publisher De Nieuwe Archeoloog (DNA)
Contributor Oostveen, J. van; Hebinck, K.A.; Komen, M.C.M; Hendriksen, M.; Meijer, Y.; Moolhuizen, C.; Daalen, S. van; De Nieuwe Archeoloog (DNA)
Publication Year 2018
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; License: http://creativecommons.org/licenses/by/4.0; http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Dataset
Format application/pdf; application/msword; excel / xlsx en xls; access / accdb
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (5.739 LON, 51.759 LAT); Hofplein; Grave; Gemeente Grave; Noord-Brabant; Maas