Javanen in Diaspora, interview met Amin Ngoesman (Oesje) Soekatma

Naam Amin Ngoesman Soekatma (alias Oesje) Achternaam Soekatma Geboorteplaats Koewarasan Geboortedatum 10 maart 1957 Woonplaatsen Suriname 1957 - 1978; Nederland 1978 -

Toen ik drie maanden oud was, was iedereen in het dorp ziek, ook mijn familie. Iedereen was bang dat ik ook ziek zou worden. Toevallig woonde daar in de buurt een ouder echtpaar: Mba Rakimin en Mba Sarijah. Ze vonden mij zielig en boden mijn ouders aan om mij te verzorgen. Ze raakten aan mij gewend en op gegeven moment vroegen ze aan mijn ouders of ze mij mochten houden. Zodoende ben ik de eerste 15 jaar van mijn leven door hen grootgebracht. We woonden op Santopolder.

Santopolder was indertijd een soort proefstation: een plaats waar bacoven (bananen) geplant werden. Voor zover ik het me kan herinneren woonden er 12 gezinnen.

Op Koewarasan, een Javaans dorp even verderop, had je een ontmoetingsplaats waar jonge mensen bij elkaar kwamen. Dat was aan de grote weg bij twee grote manjabomen. Elke avond was ik daar. Mijn ouders begrepen dat niet, ze vroegen altijd wat ik daar deed. Ze dachten dat ik alleen maar wat rondhing, maar eigenlijk was het nuttig om daar te zijn. Je krijgt informatie van anderen, je hoort dingen. Aan het begin werd ik door de jongens van Koewarasan niet geaccepteerd, want ik kwam uit Santo. Maar toen hoorden ze dat ik kon zingen. Een zekere Ngalimin vroeg me of ik mee wilde oefenen met de band. Ze hadden een eigen zanger nodig. Ik was blij, eindelijk kon ik meedoen. Het werd een succes en daarna werd ik direct geaccepteerd. En zo heb ik mijn plek gevonden op Koewarasan.

Op school ging het niet goed. Ik kreeg ruzie met een leraar en werd weggestuurd. Als je in een dorp woont, en je gaat niet meer naar school, dan is dat moeilijk. Ik moest werk gaan zoeken, dus ik moest wel naar de stad. Gelukkig had ik de muziek.

Ngalimin, die in onze band speelde, was goed bevriend met Willem Soediono, de pindakaas fabrikant. Hij had een feest georganiseerd en had Soediono uitgenodigd. Ik moest zingen die avond en Soediono was waarschijnlijk onder de indruk, want wij werden uitgenodigd om in de stad te spelen. Door Willem heb ik mijn horizon kunnen verbreden. Door hem begonnen mijn kansen in de stad en kon ik weg uit Koewarasan.

Twee gebeurtenissen beschouw ik als hoogtepunten van mijn carrière. Het eerste was het lied dat ik schreef bij mijn afscheid van Suriname. Toen ik het groen licht kreeg van mijn zwager en zus om naar Nederland te komen, heb ik een lied geschreven: Selamat Tinggal (Vaarwel). Het was bedoeld om afscheid te nemen van mijn ouders, mijn familie, vrienden en van Suriname. Ik was jong en besefte niet goed wat voor effect dat lied zou hebben. Alle mensen die naar Nederland vertrokken, vroegen om dat lied. Dit heeft wel indruk op mij gemaakt. Dat een lied zo kan leven. Mijn moeder kon het niet aanhoren, zij werd ziek als zij het hoorde. Maar het werd veel gedraaid en al wilde zij het niet: als de buren de radio aan hadden, hoorde ze het toch. Toen ik jong was begreep ik dat niet, maar ik besefte me pas later hoe pijnlijk dit lied voor haar is geweest. Al haar kinderen vertrokken naar Nederland. Het is tresna (liefde), weet je?

Het andere hoogtepunt was de Tribute die in 2008 op initiatief van Harvey Chen (manager van Harvey’s Combo) voor Rachmad Amatsam, Eddie Assan en mij werd georganiseerd. Wij mochten naar Suriname. Ik had me er niet zoveel bij voorgesteld, maar het was heel groots en indrukwekkend. Wij kregen de waardering voor al die jaren dat we onze bijdrage hebben geleverd aan de muziek. Wij werden door de Surinaamse regering gehuldigd en onderscheiden. En alle artiesten in Suriname deden mee: zij zongen en speelden onze liederen. Wij zaten en luisterden naar onze eigen liedjes. Dat was geweldig.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-xzv-7g8u
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-5m7-m63
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:42496
Provenance
Creator Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV); Stichting Comité Herdenking Javaanse Immigratie (STICHJI)
Publisher Data Archiving and Networked Services (DANS)
Contributor Interviewer: Ronald Sanrodji; Bewerkt door: Hariëtte Mingoen; Projectcoördinatie: Rosemarijn Hoefte (KITLV) en Hariëtte Mingoen (STICHJI)
Publication Year 2011
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; DANS License; https://dans.knaw.nl/en/about/organisation-and-policy/legal-information/DANSLicence.pdf
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Dataset
Format PDF
Discipline Agriculture, Forestry, Horticulture, Aquaculture; Agriculture, Forestry, Horticulture, Aquaculture and Veterinary Medicine; History; Humanities; Life Sciences; Social Sciences; Social and Behavioural Sciences; Soil Sciences
Spatial Coverage Suriname; Nederland; Koewarasan