ADC ArcheoProjecten heeft in september 2017 een Inventariserend veldonderzoek uitgevoerd op de locatie Klein Hoekelumseweg 2 in Bennekom, gemeente Ede.
Aanleiding is de voorgenomen wijziging van het bestemmingsplan, waarbij de vorm van het bestemmingsvlak ‘bedrijf’ gewijzigd wordt. Het plangebied zal deels de bestemming ‘bedrijf’ krijgen en deels de bestemming ‘agrarisch’. Na de bestemmingsplanwijziging zal een woning en bedrijfshal gebouwd worden.
Ten behoeve van het opstellen van de archeologische verwachting is in overeenstemming met het archeologiebeleid van de gemeente Ede geen bureauonderzoek uitgevoerd, maar is gebruik gemaakt van de Cultuurhistorische Waardenkaart Ede. Op basis van deze kaart ligt het plangebied op een (stuwwal-)glooiing van erosiemateriaal, afgedekt met een dunne laag dekzand. De glooiing waarop het plangebied ligt, betreft de flank van een in de voorlaatste ijstijd, het Saalien, ontstane stuwwal, de Ede-Wageningen stuwwal. In de laatste ijstijd zijn op deze glooiing sneeuwsmeltwaterafzettingen (erosiemateriaal van de stuwwalhelling) afgezet. Op deze laag kunnen mogelijk resten van jager-verzamelaars uit het Laat-Paleolithicum voorkomen, hoewel de kans op het aantreffen van dergelijke resten relatief laag geacht wordt.
Aan het eind van het Weichselien vond onder koude en droge omstandigheden op grote schaal verstuiving plaats. Ter plaatse van de huidige de Gelderse Vallei, die zich ten westen van de Ede- Wageningen stuwwal uitstrekt, werd door de wind een plaatselijk meer dan 10 m dik pakket dekzand afgezet. In het plangebied is daarentegen naar verwachting slechts een dunne laag dekzand gevormd. In de top van het dekzand kunnen mogelijk resten van nederzettingsterreinen of andere vindplaatstypen uit de periode Laat-Paleolithicum – Middeleeuwen voorkomen.
Vanaf de 14e eeuw werden aan de voet van de stuwwal engen aangelegd. Ten behoeve van de bodemvruchtbaarheid werden deze bemest met organisch materiaal, gemengd met dierlijke mest en soms ook minerale bestanddelen. Door dit eeuwenlange gebruik ontstonden plaggendekken.
Gezien de ligging aan de rand van een eng heeft dit dek in het plangebied vermoedelijk een geringe dikte of ontbreekt geheel.
Op basis van de historische gegevens was het plangebied in het begin van de 19e eeuw onbebouwd. Gedurende de eerste helft van de 19e eeuw raakte het plangebied bebouwd met een boerderij, op dezelfde locatie als de huidige boerderij, die uit 1895 stamt. Op basis van deze gegevens worden resten uit de Nieuwe tijd overwegend ter plaatse van de huidige boerderij verwacht.
Teneinde deze verwachting te toetsen en aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Hierbij is vanaf 30 à 90 cm –mv ten dele verspoeld dekzand aangetroffen. In de boringen 1, 4 en 6 is hierop een dun plaggendek aangetroffen. Er zijn in de top van het dekzand geen sporen van bodemvorming aangetroffen. Een eventueel podzolprofiel zal in de boringen 1, 4 en 6 door ploegen zijn opgenomen in het plaggendek. In de overige boringen is de bodem verstoord tot in de C-horizont. Hoewel vondstmateriaal deels verloren zal zijn gegaan, zullen eventuele grondsporen onder het plaggendek nog relatief goed bewaard zijn gebleven. Ook in de zones waar de bodem tot in de C-horizont verstoord is, kunnen nog archeologische sporen aanwezig zijn. Dit betreft enkel het onderste deel van dieper ingegraven sporen.
