Kasteel Waardenburg gem. Neerijnen

In opdracht van Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen heeft ADC ArcheoProjecten een Inventariserend Veldonderzoek (IVO) in de vorm van proefsleuven uitgevoerd. Het doel was het traceren en waarderen van mogelijke brugconstructies die tijdens een gecombineerd boor- en geofysisch onderzoek waren aangetroffen. Beide onderzoeken zijn uitgevoerd in verband met de voorgenomen herinrichting van het terrein in het kader van de restauratie van de hoofdburcht. Gedurende het proefsleuvenonderzoek is één werkput aangelegd tussen de hoofd- en voorburcht en één werkput ter hoogte van de voorburcht. In de eerstgenoemde sleuf zijn enkel grachtvullingen aangetroffen. Ter hoogte van de voorburcht waren deze vullingen puinrijk wat er indirect op wijst dat er zich in de direct nabijheid van deze locatie bebouwing en/of een keermuur heeft bevonden. In de tweede sleuf is ter hoogte van het binnenterrein van de voorburcht een mogelijke uitbraaksleuf gevonden. Tevens is aan de westzijde een gracht aangetroffen die aan beide zijden werden geflankeerd door circa 1 meter brede muur. Op basis van het gebruikte metselverband en de baksteenformaten kan worden verondersteld dat beide muren gelijktijdig zijn aangelegd en uit de 14e eeuw kunnen dateren. Als mogelijke verklaring dat de muurresten ter plekke niet zijn uitgebroken kan de aanwezigheid van een brug worden aangevoerd. Het is echter niet duidelijk geworden of het hier ook daadwerkelijk gaat om brugfunderingen. Meer waarschijnlijk handelt het hier om keermuren. Dat aan de westzijde van de historisch bekende voorburcht ook een dergelijke muur is aangetroffen is opmerkelijk. Tot op heden was aan deze zijde van het complex nog geen bebouwing opgemerkt. Kort na het veldwerk is bovendien in de archieven een 17e eeuwse kaart aangetroffen die, ondanks zijn schetsmatige karakter, wellicht ook een aanwijzing vormt voor het bestaan van een tweede voorburcht. Aanvullend literatuuronderzoek leverde tevens een vermelding uit 1574 op, waarin sprake is van “d’eerster voorburght”. Dit wijst er op dat er inderdaad sprake zal zijn geweest van meerdere voorburchten. Ook de analyse van het Actueel Hoogtebestand van Nederland wijst op de aanwezigheid van verschillende omgrachte terreinen. Hiermee is een intrigerend ‘nieuw’ gedeelte van dit tot de verbeelding sprekende kasteelcomplex aan het licht gekomen. Uit de analyse van een botanisch monster, dat afkomstig is uit de gracht, blijkt dat de conservering van plantenresten goed is. Het monster bevatte zaden en vruchten van een groot aantal verschillende plantensoorten, waaronder een aantal verkoolde resten die er op wijzen dat de vegetatie op de oevers is verbrand. Dit met waarschijnlijk het doel om meer openheid te creëren rond de gracht. Veel soorten hebben in en rond de slotgracht gegroeid. Een gedeelte van de aangetroffen onkruiden heeft waarschijnlijk tussen het graan op de akkers gestaan. Het is ook mogelijk dat deze met menselijke uitwerpselen in de gracht gekomen zijn. Directe aanwijzingen voor het feit dat de gracht eventueel als latrine gebruikt is zijn niet gevonden, maar er blijkt wel sprake te zijn van een voedselrijk milieu. Ook kon de aanwezigheid van vis in de gracht worden aangetoond. De aanwezigheid van watervlooien geeft aan dat het water in de gracht stilstond. Gezien het voorgaande is het gehele complex, zowel op fysieke als inhoudelijke gronden, als uiterst waardevol te beschouwen en is daardoor als ‘behoudenswaardig’ te kwalificeren. Hiermee dient in de planvorming rekening te worden gehouden.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-zqn-eza7
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-c0t-9xl
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:38275
Provenance
Creator Boer, P. de; Eimermann, E.
Publisher Data Archiving and Networked Services (DANS)
Contributor ADC Archeoprojecten
Publication Year 2009
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; License: http://creativecommons.org/licenses/by/4.0; http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Text
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (5.265 LON, 51.832 LAT); 39C (kaartblad); Voorburcht Kasteel Waardenburg; Waardenburg; Neerijnen; Gelderland