Archeologisch naonderzoek van het 'Blokhuis' te Stavoren, Gem. Nijefurd, Friesland

Het QVC-terrein heeft voor de tweede maal voor archeologen een verrassing in petto gehad. De eerste, in 1996, bleek dat onder het voetbalveld een rijk en ongeschonden bodemarchief aanwezig was uit de tijd dat Stavoren een welvarende en belangrijke stad in de Middeleeuwen was en uit de 16e eeuw, toen hier een militair fort verrees. De gaafheid van de resten had tot gevolg dat de plannen voor nieuwbouw werden gewijzigd, en dat het blokhuis werd geïntegreerd in een nieuw ontwerp. De tweede verrassing kwam in juni 1997 aan het licht, toen bleek dat het blokhuis veel groter moet zijn geweest dan oorspronkelijk was gereconstrueerd. De schatting van de vorm en grootte werd weliswaar met de nodige voorzichtigheid gedaan, toch waren de resultaten van de proefsleuven E en F onverwacht. De aanwezige grondsporen waren onmiskenbaar middeleeuws en bovendien van dezelfde goede kwaliteit als tijdens de opgraving in 1996 was waargenomen. Deze bevinding versterkt des te meer de kwaliteit van het bodemarchief onder het gehele QVC-terrein. De vraag waar de zuidmuur gelegen heeft bleef echter onbeantwoord. Op grond van de resultaten ontstond er tevens reden voor twijfel betreffende de ligging van de westmuur. Als het blokhuis veel groter is dan eerder was aangenomen, dan zou de westmuur heel wel achter in plaats van onder de IJsselmeerdijk kunnen liggen. Om uitsluitsel te krijgen over de afmetingen van het blokhuis is het wenselijk dat er non-destructief onderzoek wordt verricht ten zuiden van het QVC-terrein en ten westen achter de IJsselmeerdijk. Dit non-destructief onderzoek zou kunnen gebeuren in de vorm van weerstandsmetingen of grondradar. De situering van de zuid- en westmuur, zelfs als deze weggebroken zouden zijn, kan zo vrij eenvoudig en zonder ingrijpen in het bodemarchief, aan het licht worden gebracht. Een non-destructieve manier om te weten te komen of de westmuur onder de IJsselmeerdijk ligt, is om de archieven van het waterschap en/of Rijkswaterstaat te raadplegen. Ook zijn er wellicht gegevens beschikbaar over de bouw in 1941 van het visrestaurant op de dijk. De mogelijkheid bestaat dat tijdens de bouw waarnemingen zijn gedaan betreffende de aanwezigheid van muurwerk of andere resten van het blokhuis. Gezien het unieke karakter van het blokhuis is het alleszins de moeite waard om de resten, voor zover ze niet kunnen worden bewaard, in kaart te brengen en op te nemen in een studie over de ontwikkeling van vestingbouw in zijn algemeenheid en over de vorm, grootte, functie en functioneren van dit bijzondere 16e eeuwse verdedigingdwerk.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-xyh-mj94
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-hux-xoo
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:37336
Provenance
Creator Ufkes, A.
Publisher ARC b.v.
Contributor ARC b.v.
Publication Year 2009
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; License: http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0; http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Text
Format application/pdf; 37 p.
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage Friesland; Nijefurd; Stavoren; Blokhuis/QVC-terrein