ADC ArcheoProjecten heeft in december 2016 een Inventariserend veldonderzoek uitgevoerd op de locatie Sallandse Poort in Raalte. Aanleiding is de voorgenomen woningbouw in het plangebied.
Op aanwijzing van de bevoegde overheid is voorafgaand aan het veldonderzoek geen bureauonderzoek uitgevoerd. Voor het opstellen van de gespecificeerde verwachting is gebruik gemaakt van de resultaten van twee direct ten westen en oosten van het plangebied uitgevoerde proefsleuvenonderzoeken en een archeologische begeleiding. Deze worden als representatief beschouwd voor het onderhavige plangebied.
In deze onderzoeken is vastgesteld dat het plangebied zich bevindt zich op de flank van een dekzandrug en het zuidoosten zich bevindt in een laagte tussen dekzandruggen. In deze laagte worden op basis van eerder archeologisch en historisch-geografisch onderzoek geen archeologische resten meer verwacht. Op de dekzandrug, waar het grootste deel van het plangebied zich op bevindt, worden overwegend archeologische resten uit de periode Paleolithicum – Romeinse tijd verwacht. Direct grenzend aan het huidige plangebied is een boerderijplattegrond uit de IJzertijd (type Hijken) aangetroffen. Mogelijk dat in het plangebied nog grondsporen gerelateerd aan het erf van deze boerderij aanwezig zijn. Op basis van het reeds uitgevoerde onderzoek lijkt de dekzandrug niet bewoond te zijn geweest tussen de 4e en 12e eeuw.
Bewoningsresten uit de laat-Romeinse tijd en de Vroege en Volle Middeleeuwen worden niet verwacht.
Eventuele archeologische resten zullen zijn afgedekt door een plaggendek. Een deel van het vondstmateriaal zal verploegd zijn en opgenomen in het plaggendek als gevolg van het eeuwenlange gebruik als akkergrond gedurende de Late Middeleeuwen en Nieuwe tijd. Verder moet rekening worden gehouden met egalisatiewerkzaamheden ten behoeve van de inrichting van het gebied. In hoeverre hierbij het archeologisch niveau is aangetast of vernietigd is niet bekend.
Kaatmateriaal uit de 19e en 20e eeuw geeft geen aanwijzingen voor de aanwezigheid van resten van historische bebouwing.
Teneinde deze verwachting te toetsen en aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd.
Hierbij is in één boring, in het westen van het plangebied, een intacte podzolbodem aangetroffen, onder een restant van een plaggendek. Op deze locatie zullen eventuele archeologische resten nog bewaard zijn gebleven. De C-horizont (mogelijk sporenniveau) bevindt zich in deze boring op 80 cm –mv. In het oosten van het plangebied is de bodem verstoord tot in de C-horizont op 90 à 110 cm –mv. Naar verwachting is hier de bovenste ca. 20 cm van de C-horizont verloren gegaan.
Mogelijk is het onderste deel van dieper ingraven sporen in dit deel van het plangebied nog aanwezig. In het midden van het plangebied is de bodem verstoord tot in de C-horizont op minstens 170 cm –mv, waardoor archeologische sporen naar verwachting geheel verloren zullen zijn gegaan. De geplande bebouwing zal gerealiseerd worden ter hoogte van de boringen 2, 5 en 6.
Deze zone grenst direct aan de locatie waar in 1999 een boerderijplattegrond uit de IJzertijd is aangetroffen. Ter hoogte van de nieuwbouw komen mogelijk nog sporen voor gerelateerd aan deze boerderijplaats.
ADC ArcheoProjecten adviseert daarom om ter hoogte van de boringen 2, 5 en 6, indien de bodem tot meer dan 80 cm –mv vergraven gaat worden, een inventariserend veldonderzoek uit te voeren door middel van het aanleggen van proefsleuven (IVO-P). Hoewel niet het geval in het huidige bouwplan, wordt, indien de bodem ter hoogte van boring 1 (noordwesten van plangebied) tot meer dan 50 cm –mv verstoord gaat worden, ook hier proefsleuvenonderzoek noodzakelijk geacht. Het doel van dit onderzoek is het onderzoeken van de gaafheid, omvang, datering en conservering van archeologische resten.
