Laagland Archeologie heeft op 8 en 9 mei 2023 een Inventariserend veldonderzoek - proefsleuven uitgevoerd aan de Grotestraat 17-19 te Denekamp, gemeente Dinkelland (OV). Op het terrein is eerder archeologisch onderzoek uitgevoerd. Op basis van het bureauonderzoek worden er resten vanaf het Neolithicum tot en met de Nieuwe tijd binnen het plangebied verwacht. Hierbij ligt de nadruk op resten uit de Late Middeleeuwen tot en met Nieuwe tijd. Tijdens het booronderzoek is er een recent geroerd pakket aangetroffen met hieronder oude ophogingslagen met daaronder de C-horizont van dekzand.
Op basis van dit onderzoek is door het bevoegd gezag besloten dat er een aanvullend onderzoek dient plaats te vinden in de vorm van een Inventariserend veldonderzoek – proefsleuven.
Het onderzoek had tot doel om een eventuele vindplaats in kaart te brengen en deze te waarderen. En diende antwoord te geven op de in het PvE opgestelde onderzoeksvragen.
Tijdens het onderzoek zijn er twee proefsleuven aangelegd. Deze hadden een lengte van 16 en 22 meter en waren 2 meter breed. Hiermee werd in totaal 76 m2 onderzocht, dit is 10,05% van het onderzoeksgebied.
In de eerste proefsleuf reikten enkele recente verstoringen tot in het dekzand dat onder een pakket cultuurlagen ligt. Het grootste deel van deze proefsleuf was niet verstoord. De bodemopbouw van deze proefsleuf bestond uit een recent geroerd dek met hieronder een oud akkerdek. In dit akkerdek zijn verschillende scherven handgevormd aardewerk aangetroffen waaronder Hessens-Schortens aardewerk en kogelpotaardewerk. Onder deze akkerlaag was een vrij dunne menglaag aanwezig met daaronder de C-horizont van dekzand. In de top van het dekzand waren meerder paalkuilen aanwezig. Op grond van enkele scherven in een van de paalkuilen zullen deze ergens in de periode van de 5e tot het begin van de 8e eeuw dateren.
In proefsleuf 2 zijn verschillende greppels aangetroffen. Op basis van enkele fragmenten kogelpotaardewerk en proto-steengoed kan de demping van één van deze greppels in de 13e eeuw gedateerd worden. In de vulling van deze gedempte vulling zijn in de Nieuwe tijd diverse palen in gegraven. Deze paalsporen konden niet aan een structuur worden toegewezen. Naast de paalsporen zijn er diverse kuilen aangetroffen. Uit enkele van deze kuilen komt vondstmateriaal uit de Nieuwe tijd, 17e tot begin 20e eeuw. Uit enkele andere kuilen is geen vondstmateriaal afkomstig op basis waarvan deze kuilen gedateerd kunnen worden. Als laatste zijn in deze proefsleuf twee fragmenten van muurwerk aangetroffen. Op basis van de baksteenformaten kan dit muurwerk uit de 17e tot eind 19e eeuw dateren. Deze bakstenen hadden duidelijk sporen van hergebruik waardoor deze datering niet betrouwbaar is. Tussen de bakstenen zijn enkele scherven verzameld op basis waarvan deze muurresten in de 18e eeuw gedateerd kunnen worden. Waarschijnlijk maken deze twee muurresten deel uit van de zelfde structuur. De bodemopbouw van deze proefsleuf bestaat uit een dun recent geroerd pakket met hieronder diverse ophogingslagen, deze kunnen niet worden gedateerd. Hieronder bevond zich een dunne menglaag met daaronder de C-horizont in de vorm van dekzand.
De aangetroffen resten vormen samen een vindplaats van bewoningsresten uit de Vroege Middeleeuwen tot de Nieuwe tijd Laat. Met name de aanwezigheid van sporen uit de periode van de 5e tot het begin van de 8e eeuw is uniek voor Denekamp en zelfs in de regio Twente nog zeldzaam te noemen. Het kan mogelijk duiden op een zeer vroege ontstaanskern van het dorp.
Op basis van de KNA-waarderingscriteria kan deze als behoudenswaardig worden beschouwd. Gezien de diepteligging van de sporen onder het geplande bouwpeil is het mogelijk om de vindplaats in situ te behouden en als zodanig luidt ook het advies. Dit advies is besproken met de archeologisch deskundige van de gemeente en de initiatiefnemer. Beide partijen zijn daarmee akkoord gegaan. Bovendien zal bij de grondwerken voor de bouw nog toezicht door een gecertificeerde archeoloog plaatsvinden.
