In opdracht van de gemeente Breda, Directie beheer, afdeling Wijkzaken heeft team Erfgoed van de gemeente Breda een Archeologische Opgraving (AO) uitgevoerd in april, juli, september en oktober 2016 en in oktober 2017 op het kasteelplein en in het park Valkenberg te Breda. Aanleiding voor het onderzoek is de aanleg van een fontein op het kasteelplein en het verplaatsen van een urilift (in de grond verzinkbaar openbaar toilet), waarbij bodemverstorende werkzaamheden zullen plaatsvinden. Daarom is besloten een archeologische opgraving uit te voeren waarbij alle te verstoren locatie’s zouden worden onderzocht. De werkzaamheden hebben plaatsgevonden in overleg met de aannemer en zijn niet dieper gegaan of groter geworden dan voor de werkzaamheden noodzakelijk was. Dit heeft geleid tot een booronderzoek (5 boringen) op het kasteelplein en 8 werkputten waarvan een deel van de eerste werkput in meerdere vlakken werd opgegraven. De vraagstelling van dit onderzoek betreft het toetsen van de archeologische verwachting zoals verwoord in het PvE. Het veldonderzoek richt zich op het opsporen van alle vindplaatsen en vondstcomplexen die in het plangebied aanwezig kunnen zijn. Uit het onderzoek is gebleken dat er meerdere vindplaatsen op locatie aanwezig zijn daterend uit de late middeleeuwen A t/m de nieuwe tijd. In werkput 1 zijn een paalspoor en een sloot gevonden uit de late middeleeuwen A (1050-1250). Verder zijn er paalsporen en een kuil gevonden uit de late middeleeuwen A en B (1050-1500). Ook is er een mogelijke waterput aangesneden die niet nader gedateerd kon worden dan in de late middeleeuwen B tot en met de nieuwe tijd A 1250-1650. We kunnen dus concluderen dat op de lokatie van de fontein ontginnings- en waarschijnlijk ook bewoningsporen aanwezig zijn uit de periode van de eerste stadsvorming. Naast deze vroege sporen zijn er ook fundamenten gevonden van het oude begijnhof dat op het kasteelplein aanwezig is geweest. Er zijn fundamenten gevonden die gekoppeld konden worden aan het begijnhuisje nummer 7. Dit begijnhuisje wordt gerelateerd aan de tweede fase van het begijnhof dat gedateerd wordt tussen 1325 en 1500. Ook zijn er fundamenten van begijnhuis 8 gevonden. Waarschijnlijk dateert dit huisje net als huisje 7 vrij laat in de ontwikkeling van het begijnhof. In werkput 2 is een muurfundament met daarnaast een uitbraaksleuf aangetroffen. De ligging en de bakstenen doen vermoeden dat dit fundament behoort bij een begijnhuisje dat tot op heden nog niet was aangetroffen. Nadat het begijnhof op het kasteelplein was gesloopt is er een stallencomplex op deze lokatie gebouwd, later kwam hier de manege van de KMA. Het complex is in de tweede helft van de 16e eeuw gebouwd en werd rond 1950 afgebroken. In de werkputten 6, 7 en 8 zijn muurfundamenten aangetroffen die behoord hebben tot het stallencomplex/manege. In de westzijde van het lengteprofiel van werkput 4 zijn muurresten gevonden die gediend hebben ter fundering van een natuurstenen stoepband. Vergelijkbare stoepen werden in de jaren ’60 van de 19e eeuw in Breda aangelegd. In het eerste vlak van werkput 1 werd een oost-west georiënteerde bakstenen rioolgoot aangetroffen. Waarschijnlijk is deze goot overwelft geweest. Op basis van het vondstmateriaal dat in het gootje werd aangetroffen is de goot gedateerd in de 19e eeuw.
