Voor de aanleg van de nieuwe Randweg ten zuiden van Didam heeft ADC ArcheoProjecten in 2012/2013 en 2014 de opdracht gegkregen twee archeologische opgravingen uit te voeren. De voorgenomen werkzaamheden zouden de archeologische resten in de bodem vernietigen.
Om deze kennis niet verloren te laten gaan werden opgravingen uitgevoerd zodat de resten ex situ bewaard kunnen blijven. Op basis van diverse vooronderzoeken is in kaart gebracht waar zich binnen het tracé de meest kansrijke zones bevonden. Hier zijn een tweetal locaties uit naar voren gekomen.
De eerste locatie was gelegen op de nog nieuw aan te leggen weg “Ruigenhoek” ter hoogte van de Dijksestraat. Op basis van vooronderzoek werden bewoningsresten uit de Laat-Romeinse tijd tot en met de Nieuwe tijd verwacht, evenals resten van voormalig Kasteel Didam en de bijbehorende grachten. Het onderzoek leverde spectaculaire resultaten op, want naast restanten van Kasteel Didam en de uitgebreide grachtsystemen met paalbeschoeiingen, bleken er nog oudere sporen op het terrein aanwezig. Uit de Merovingische tijd zijn drie kamergraven ontdekt, waarvan één graf een rijke inhoud herbergde in de vorm van met goud- en zilver ingelegde gordelgarnituren en een prachtig blauw glazen kommetje. Dit is een unieke vondst voor Nederland. Ook sporen en vondsten uit de Romeinse tijd ontbraken niet, alhoewel de erven uit die periode ter hoogte van de oostelijke Kasteelgracht kunnen worden begrensd. Ook uit de Karolingische tijd en Ottoonse periode werden sporen van bewoning teruggevonden. Bovendien zijn er aanwijzingen dat men het ambacht van het produceren van ruw ijzer uit ijzererts uitoefende. Uit de periode van het Kasteel werden diverse greppels en paalkuilen aangetroffen die er samen met de vondsten op wijzen dat het omliggende terrein in gebruik was door boeren en er landbouw en veeteelt werden bedreven.
De tweede opgravingslocatie was eveneens gelegen op de “Ruigenhoek” ter hoogte van de Bievankweg.
Hier werden diverse erven met waterputten en (bij-)gebouwen in de vorm van spiekers en hutkommen aangetroffen, die te dateren zijn tussen de 9e en 12e eeuw. Begeleidend vondstmateriaal wijst uit dat hier ook boeren hebben gewoond, die in de omliggende gronden graan verbouwden en vee weiden. Thuis werd het graan gemalen, en ook werd er het ambacht van ijzerbewerking uitgeoefend. Mogelijk werd er zelfs eigen aardewerk gebakken, want in een waterput werden drie bolpotten van een tot nog toe onbekend type aangetroffen.
