Momenteel bereidt de gemeente Culemborg de herinrichting voor van een gedeelte van de Rijksstraatweg en het verkeersplein ter hoogte van de Van Limburg Stirumstraat in Culemborg. In opdracht van de gemeente heeft ACVU-HBS in januari 2010 een archeologisch Bureauonderzoek en een Inventariserend Veldonderzoek door middel van verkennende boringen uitgevoerd.
Het plangebied Rotonde Rijksstraatweg bevindt zich binnen de bebouwde kom van Culemborg en is opgedeeld in drie deelgebieden. Deze deelgebieden bevinden zich in de zuidwest-, zuidoost- noordoosthoek van de rotonde, waar de Rijksstraatweg de Van Limburg Stirumstraat en de
Multatulilaan kruist. Centrumcoördinaat van de huidige rotonde is 144.690/439837. Bij elkaar hebben de drie deelgebieden een oppervlak van ca. 1300 m2, ofwel 0,13 ha. Het bureauonderzoek heeft uitgewezen dat voor het plangebied Rotonde Rijksstraatweg een hoge verwachting geldt voor de perioden Midden Bronstijd – Nieuwe Tijd, waarbij rekening gehouden moet worden met resten vanaf het Neolithicum. Bekend is dat een deel van het plangebied verstoord is als gevolg van het graven van sleuven voor kabels en leidingen. Hoewel het Kadaster-KLIC een goed overzicht geeft van de locatie van deze netwerken, laat het niet zien wat de omgang is van de veroorzaakte verstoring, zowel horizontaal als verticaal.
Het inventariserend veldonderzoek door middel van boringen dat crevasse-afzettingen van de stroomgordel Hennisdijk afgedekt zijn door oeverafzettingen van een heractivering van Hennisdijk, ofwel van de Meer. In de top van deze crevasse-afzettingen is een cultuurlaag aangetroffen. Houtskool en verbrande leem wijst op menselijke aanwezigheid. Op basis van de stratigrafie en archeologische vondsten uit de omgeving wordt een datering vermoed uit de perioden Neolithicum – Bronstijd.
Oeverafzettingen van de Meer dekken het crevasse-landschap af. In de top ervan is opnieuw een cultuurlaag ontstaan, op sommige plaatsen zelfs twee. Hoewel geen eenduidige daterende vondsten uit deze cultuurlagen zijn gekomen, wordt op basis van de landschappelijke ontwikkeling een datering verwacht vanaf de IJzertijd. De oeverafzettingen met daarin de cultuurlagen worden afgedekt door een ophogingspakket of sporenpakket. Hierin bevindt zich materiaal dat dateert uit de Romeinse tijd, Late Middeleeuwen en de Nieuwe Tijd.
Om tot een waardering te komen van de archeologische resten die zijn aangetroffen, zal vanwege het kleine en versnipperde oppervlak van het plangebied, een volledige opgraving noodzakelijk zijn om op zijn minst een volledig profiel te kunnen documenteren. Een dergelijke onderzoeksinspanning staat echter niet in verhouding tot de gevolgen van voorgenomen verstorende ontwikkelingen en de geringe informatiewaarde van een dergelijk onderzoek. Geadviseerd wordt dan ook het plangebied Culemborg Rotonde Rijksstraatweg vrij te geven voor de geplande ontwikkeling. Hierbij geldt echter de voorwaarde dat de verstoring niet dieper mag reiken dan de geplande 1 m –mv. en niet omvangrijker mag zijn dan het nu begrensde plangebied. Mocht niet kunnen worden voldaan aan deze voorwaarden, dan wordt geadviseerd het te verstoren oppervlak op te laten graven tot een diepte, waarop het mogelijk is een volledig profiel te documenteren (ca. 2,5 m –mv.).
