Hamaland Advies heeft in opdracht van Locis Adviseurs een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd voor de ontwikkeling van Rijksstraatweg 1 te Leersum, gemeente Utrechtse Heuvelrug (zie bijlage 1). Het gaat hier om de sloop van twee oude stallen, een werktuigenberging, een mestbassin en ondergrondse mestkelders.en nieuwbouw van een geitenstal. Het nieuw te bebouwen perceel heeft een oppervlakte van circa 4.200 m2. In het plangebied is op het huidige maaiveld een nieuw peil aan te brengen van circa 65cm. Op dit nieuwe peil wordt een totale nieuwe verstoring verwacht van circa 95cm. De nieuwe verstoringsdiepte komt hiermee op circa 30cm beneden het huidige maaiveld te liggen. Het uitgevoerde onderzoek bestaat uit een KNA conform bureauonderzoek, waarbij een selectieadvies is geformuleerd. Vanwege de beperkte verstoringsdiepte van maximaal 30cm, achten wij vervolgonderzoek niet noodzakelijk. In overleg met het bevoegd gezag, gemeente Utrechtse Heuvelrug (mevrouw drs. A. Luksen-IJtsma, gemeentelijk archeoloog) is bepaald dat er derhalve geen vervolgstappen nodig zijn. Het bevoegd gezag zal de resultaten van het bureauonderzoek toetsen.

Conclusie Het bureauonderzoek toonde aan dat de kans op de aanwezigheid van archeologische vindplaatsen vanaf het Laat-Neolithicum tot en met aan de IJzertijd (tot 800 v.Chr.) hoog wordt geacht. De kans op vindplaatsen uit de periode Romeinse Tijd/Vroege Middeleeuwen (12 v. Chr. – 1000 n.Chr.) wordt middelhoog geacht. Een vindplaats uit de Late Middeleeuwen tot het heden (vanaf 1000 n.Chr.) wordt hoog geacht, gezien de relatie met het nabijgelegen landgoed Zuylestein. De verwachting is gebaseerd op het relatief hoge aantal AMK-terreinen en vindplaatsen in de directe omgeving van het plangebied. Er moet echter rekening gehouden worden met plaatselijke verstoringen door diverse fasen van sloop- en bouwwerkzaamheden binnen het plangebied, waardoor archeologische niveaus geheel of gedeeltelijk verdwenen zijn.

Selectieadvies Aangezien tijdens het bureauonderzoek aangetoond is dat de oorspronkelijke bodem niet dieper dan 30cm verstoord zal worden en niet verder dan mogelijk al het geval is, zijn de voorgenomen bouwwerkzaamheden niet onderzoeksplichtig. Dit is getoetst conform het vigerende beleid van de gemeente Utrechtse Heuvelrug en in samenspraak met het bevoegd gezag. Hamaland Advies adviseert daarom om geen vervolgonderzoek uit te laten voeren. Hierbij wordt wel benadrukt dat opdrachtgever en uitvoerder zich strikt aan deze verstoringsdiepte dienen te houden. Diepere bodemingrepen worden wel onderzoeksplichtig geacht.

Selectiebesluit Het conceptrapport is op 28 oktober 2016 beoordeeld door de gemeente en haar adviseur, de Regioarcheoloog (mw. drs. A. Luksen). “In het rapport wordt aangegeven dat het terrein geheel wordt opgehoogd met 65 cm, en dat de maximale ingraving vervolgens 95 cm zal zijn. Aangezien er niet dieper dan 30 vanaf het huidige peil wordt geroerd is de ontwikkeling vrijgesteld van onderzoek. Deze conclusie is juist. In de technische tekening behorende bij de omgevingsvergunningaanvraag moet echter heel duidelijk worden gemaakt dat er inderdaad over het hele terrein 65 cm zal worden opgehoogd, want uit dit rapport kan ik het niet opmaken. Indien dat niet het geval is geldt het selectieadvies zoals door Hamaland verwoord in alinea 4.2: bij diepere bodemingrepen geldt een onderzoeksplicht van (in eerste instantie) vervolgonderzoek dmv grondboringen”. De gevraagde beschrijving van de huidige en toekomstige situatie is aan dit definitieve rapport toegevoegd, waarmee wij er vanuit gaan dat het rapport daarmee voldoet aan de gestelde eisen.

Voorbehoud Het archeologisch onderzoek is erop gericht om de kans op het aantreffen dan wel vernietigen van archeologische waarden bij bouwwerkzaamheden in het plangebied te verkleinen.

Verder dient te allen tijde bij het afgeven van een omgevingsvergunning de wettelijke meldingsplicht (ex artikel 5.1 van de Erfgoedwet) kenbaar te worden gemaakt, om het documenteren van toevalsvondsten te garanderen: ‘Degene die anders dan bij het doen van opgravingen een zaak vindt waarvan hij weet dan wel redelijkerwijs moet vermoeden dat het een monument is (in roerende of onroerende zin), meldt die zaak zo spoedig mogelijk bij onze minister’. Deze aangifte dient te gebeuren bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort. Het verdient aanbeveling ook de verantwoordelijk ambtenaar van de gemeente Utrechtse Heuvelrug (mw. drs. A. Luksen-IJtsma) hiervan per direct in kennis te stellen.