Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden.

De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.

Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".

Jo Vermeulen

Toen er een Duitse soldaat voor de deur van het huis van Jo stond die hem sommeerde mee te gaan, had Jo niet het idee dat hij in Duitsland terecht zou komen. Hij moest lopen naar Delft en werd met de trein naar Haarlem gebracht. In München kwam hij in een zwaar bombardement terecht. Nadat de groep was opgedeeld naar beroep kwam Jo in Erding terecht als magazijnbediende op het vliegveld. Toen het magazijn verhuisde naar een steenfabriek in de buurt, heeft Jo daar gezeten tot de bevrijding. Toen, na die chaotische periode, werd Jo de geallieerden behulpzaam als tolk. Jo had eerder al in de Arbeidsdienst in Duitsland gezeten.