Een archeologisch inventariserend veldonderzoek (IVO) door middel van grondboringen bij Noorderplassen-West in de gemeente Almere (Fl.)

Uit het booronderzoek blijkt dat zowel op terrein I als terrein II de bodemopbouw bestaat uit pleistocene zandafzetting met daarop afzetting van de Flevomeer Laag van de Nieuwkoop Formatie. Dit betreft lagunaire sedimenten met afzettingen in zoet tot brak water. In dit gedeelte van de Flevopolder bestaat deze Laag uit een afwisseling van kleiig veen met zandige en siltige klei. In een aantal boringen werd een dunne laag van veen dan wel gyttja aangetroffen. Dit is vermoedelijk Basisveen, maar ook mogelijk een gyttja afzetting die tot de Flevomeer Laag kan behoren. Op de Flevomeer Laag zijn afzettingen van de Zuiderzee Laag aangetroffen. Dit zijn sedimenten afgezet in de vroegere Zuiderzee vanaf de Middeleeuwen tot aan de sluiting van de Afsluitdijk. Op terrein I is de overgang van het pleistocene zand naar de Flevomeer Laag scherp tot abrupt. In een aantal boringen (boringen 25, 26 en 27) werd binnen de onderzochte diepte geen pleistoceen zand aangetroffen. In bijlage 5 is het verloop van de zanddiepte van het pleistocene zand gegeven. Voor terrein I is zichtbaar, dat het pleistocene zand zich op een diepte van 10,15 tot 14,50m -NAP m bevindt. Het lijkt er op, dat er door het terrein, van noordwest naar zuidoost, een smalle, iets hogere zandrug loopt. Bij de boringen 25 en 27 kan zich een zandkopje bevinden. In dit zand zijn geen resten van podzolering aangetroffen. Slechts in drie boringen werd een iets humeuzere horizont in de top van het zand aangetroffen. Dit wordt echter gezien als inspoeling van humus uit het bovenliggende veen. In alle andere boringen ligt het veen van de Flevoland Laag direct op zwak siltig, grijs zand van de pleistocene afzetting. In deze toplaag van het pleistocene zand werden geen archeologische indicatoren aangetroffen. Alleen in boring 19 werd een brokje houtskool gevonden. Gezien de vaak dikke lagen siltige klei, waaruit de Flevoland Laag bestaat, met weinig veen, kan worden worden aangenomen dat het natter worden van het gebied vrij snel is verlopen. Vaak werden in deze klei zeer dunne spoellaagjes aangetroffen van zand. Dit wijst op een relatief hoog energetisch milieu, waarbij de top van het pleistocene zand is geerodeerd. Van het dunne laagje veen dat in een aantal boringen op het zand is gevonden, kan niet met zekerheid gezegd worden dat dit tot de eerste fase van de vernatting behoort. De boorkolommen van boringen 28 tot 30 laten een opeenvolging van klei en veen zien, hetgeen illustreert dat er naast overstromingsfasen ook rustige fasen zijn geweest. In de boorkolommen van terrein II is een identieke bodemopbouw gevonden. Alleen lijkt hier de top van het pleistocene zand niet te zijn verstoord. In drie van de vijf boringen (32 tot 34) werd een compleet podzolprofiel (A-, E-, B- en Chorizont) in de top van het pleistocene zand waargenomen. In boring 31 werd een deelprofiel teruggevonden (E-, B- en C-horizont). Het zand bevindt zich hier op een diepte van 9,60 tot 11,10m-NAP m en loopt iets op van west naar oost (zie bijlage 5). In de residuen van de grondmonster van de top van het pleistocene zand is alleen in boring 32 fijn houtskool gevonden. Er zijn geen verdere archeologische indicatoren aangetroffen. Geconcludeerd kan worden dat het pleistocene zand van terrein I zich op een grotere diepte bevindt dan de zuidelijker gelegen gebieden. Er is geen intacte bodem aanwezig in de top van het pleistocene zand. Het gebied lijkt hier te bestaan uit een restant van het dekzand langs een grote Holocene geul. Op terrein II ligt het zand hoger. Op dit terrein zijn wel intacte bodems in het pleistocene zand gevonden. Dit sluit goed aan bij de resultaten van het verkennend booronderzoek van bureau RAAP in het direct aansluitende terrein (onderzoeksmelding 3431) ten noorden van terrein II. Er zijn alleen secundaire indicatoren (fijn houtskool) gevonden in een van de boringen.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-2xy-z4rb
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-dni-61p
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:40242
Provenance
Creator Buitenhuis, H.
Publisher ARC b.v.
Contributor ARC b.v.
Publication Year 2009
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; License: http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0; http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Text
Format application/pdf
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (5.179 LON, 52.395 LAT); Noorderplassen-West; Flevoland; Almere; 26A