Dorpstraat 46a te Lopik (gemeente Lopik)

Op basis van het bureauonderzoek is een gespecificeerde verwachting opgesteld. Hieruit blijkt dat het plangebied deel uitmaakt van de Lopikerwaard. De Lopikerwaard is een voormalig veengebied dat doorsneden werd door enkele stroomgordels, de voorlopers van de huidige Rijn. Nadat deze inactief waren geworden, bleven ze als een hoogte in het landschap achter. Deze zogenoemde stroomruggen ontstonden als gevolg van klink tussen de kleiige komafzettingen en de zandige stroomgordelafzettingen. Vanwege hun hogere ligging en makkelijker bewerkbare gronden vormden stroomruggen relatief gunstige locaties voor bewoning en landbouw. In het onderzoeksgebied kunnen oeverafzettingen van de Achthovense meandergordel aanwezig zijn, op ca. 3,5 tot 4,5 m –mv. Deze meandergordel bevindt zich ten noorden van het plangebied en was actief van ca. 4.240 tot 3.400 v. Chr. Waarschijnlijk bevond het plangebied zich buiten de oeverzone van de Achthovense meandergordel en vond enkel afzetting van komklei plaats. Nadat het riviersysteem inactief was geworden, vond opnieuw veengroei plaats en raakten de rivierafzettingen overdekt met veen. Het veen wordt naar verwachting afgedekt door een 40 tot 80 cm dik pakket komafzettingen, dat is gevormd vanuit de Lek. Dit pakket is gezien de ontstaansgeschiedenis van deze rivier gevormd tijdens de Romeinse tijd en de Middeleeuwen (totdat de rivier werd voorzien van doorgaande dijken). In het begin van de Late Middeleeuwen is de Lopikerwaard systematisch ontgonnen en werd ter plaatse van een voormalig veenriviertje de Lopikerwetering gegraven. Hierlangs ontstond de nederzetting Lopik. Het plangebied bevindt zich in de kern van Lopik, maar lijkt volgens het historisch kaartmateriaal niet bebouwd te zijn geweest. In de omgeving van het plangebied komt echter wel bebouwing voor (ter plaatse van de huidige bebouwing op de locatie Dorpstraat 46). Mogelijk zijn in het plangebied daarom nog resten van een voormalig erf aanwezig, zoals putten, hooimijten en bijgebouwen. Deze resten zullen zich waarschijnlijk direct onder het maaiveld bevinden en zullen zich manifesteren als een humeuze laag met aardewerk- en baksteenfragmenten en dierlijk botmateriaal. Het niveau direct onder het maaiveld is waarschijnlijk omgewerkt door recente bodemingrepen. Teneinde deze verwachting te toetsen en waar nodig aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Hieruit blijkt dat de ondergrond van het plangebied uit een mineraalarm bosveenpakket bestaat, dat op ca. 90-150 cm –mv geleidelijk overgaat in komafzettingen van de Lek. In de top hiervan bevindt zich de huidige bouwvoor. Deze heeft in boring 1 een dikte van 15 cm. In boring 2 is de top van de komafzettingen waarschijnlijk opgenomen in een matig humeus pakket met een dikte van 50 cm. Waarschijnlijk houdt deze verstoring verband met het vroegere gebruik van het gebied als boomgaard. In boring 3 is van 25 tot 60 cm –mv een zandpakket aangetroffen, dat waarschijnlijk een dempingspakket uit de 20e eeuw is van een sloot die in het centrale deel van het plangebied heeft gelegen. Het slootdempingspakket wordt afgedekt door een recente bouwvoor. Er zijn tijdens het onderzoek geen archeologische relevante afzettingen, lagen en/of vondsten aangetroffen, die aan het langs de Dorpsstraat gelegen bewoningslint te relateren zijn. Mogelijk heeft de locatie geen bebouwing gekend en had zij enkel een agrarisch grondgebruik. De archeologische verwachting dient daarom naar laag te worden bijgesteld.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-xps-d4zs
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-7mqd-00
Related Identifier https://doi.org/10.17026/dans-zxt-5e6s
Related Identifier https://doi.org/10.17026/dans-xaa-wqa6
Related Identifier https://doi.org/10.17026/dans-x2n-bnc6
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:73253
Provenance
Creator Beckers, I.S.J.
Publisher ADC ArcheoProjecten
Contributor ADC ArcheoProjecten
Publication Year 2017
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; License: http://creativecommons.org/licenses/by/4.0; http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Text
Format application/pdf
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (4.945 LON, 51.975 LAT); Dorpstraat 46a; Lopik; Utrecht