Het onderzoeksterrein is gesitueerd in de fysisch-geografische regio het oostelijk zandgebied, dat zich uitstrekt ten oosten van de Gelderse IJssel en de Oude IJssel. De noordgrens valt min of meer samen met de Overijsselse Vecht. De bovenlaag wordt gevormd door een pakket dekzand, dat tot de Formatie van Boxtel behoort (Berendsen 2005, pp. 61-71). De ondergrond van de regio is voor een belangrijk deel gevormd tijdens het Saalien.2 Hiervan getuigt onder andere de stuwwal in de directe omgeving van Ootmarsum. Op de gestuwde afzettingen ligt een laag keileem van de Formatie van Drenthe (De Mulder et al. 2003, p. 337). Deze laag keileem werd afgezet onder het landijs. Het plangebied ligt in een ondiep dal, met ten noorden en ten zuiden een lage rug of heuvel en welvingen (afb. 4). De bodem bestaat uit kalkhoudende zandgronden. Het gebied rond Ootmarsum kent een lange bewoningsgeschiedenis. De vroegste bewoningssporen dateren uit het laat-neolithicum (ca. 2900 v. Chr.) (Louwe Kooijmans et al. 2005). In de Romeinse tijd lijkt de bevolking sterk te zijn afgenomen. Dit kan in sommige gevallen hebben geleid tot een onderbreking in de bewoning. Vanaf de vroege middeleeuwen neemt de bevolking weer langzaam toe. Hoewel er op veel plekken sprake was van landbouw, bleven grote stukken land onbewerkt. Deze ’woeste gronden’ (in de omgeving van Ootmarsum vooral heide) werden vanaf het midden van de 19e eeuw ontgonnen (www.kich.nl: Oost-Nederlandse zandgronden). Rond 1850 was het plangebied in gebruik als landbouwgrond. Een topografische kaart uit ca. 1900 (www.kich.nl) laat zien dat het plangebied toen bestond uit grasland en een akker. Volgens de Indicatieve Kaart Archeologische waarden (IKAW) heeft het plangebied een lage archeologische trefkans. Net ten zuiden van het plangebied begint een zone met een middenhoge trefkans. De kaart van KennisInfrastructuur Cultuurhistorie (KICH: www.kich.nl, afb. 3) laat zien dat er op of rond het plangebied geen archeologische monumenten aanwezig zijn. Dit bevestigt de bevindingen van RAAP zoals die zijn weergegeven in de Archeologische Verwachtings- en Advieskaart van de gemeente Dinkelland (Atlas Gemeente Dinkelland, blad 11).