In dit rapport worden de onderzoeksresultaten gepresenteerd van het definitief archeologisch onderzoek door middel van een opgraving, dat is uitgevoerd door Synthegra bv in opdracht van V.O.F. De Luunhorst uit Zutphen. Het onderzoek heeft in de periode 21 tot en met 24 april 2008 plaatsgevonden aan de Luunhorststraat te Eefde (gemeente Lochem). Het totale plangebied, bestemd voor woningbouw, heeft een oppervlakte van ongeveer 8.400 m2. De onderzoekslocatie heeft een oppervlakte van ongeveer 1.100 m2 waarvan ongeveer 200 m2 al eerder is onderzocht tijdens een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd door BAAC bv. De aanleiding tot het archeologisch onderzoek is de geplande woningbouw. De grondwerkzaamheden die hiermee gepaard gaan zullen de aanwezige archeologische waarden aantasten.
Eerder uitgevoerd onderzoek
In maart en mei 2006 is door SOB Research een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd1. Op basis van dit onderzoek is besloten dat het zuidoostelijk deel van het plangebied nader onderzocht diende te worden door middel van een waarderend proefsleuvenonderzoek. Dit onderzoek, uitgevoerd door BAAC bv in oktober 2007 heeft behoudenswaardige sporen opgeleverd uit de Late Bronstijd/Vroege IJzertijd en Late Middeleeuwen2. Omdat behoud van deze archeologische resten vanwege de bouwplannen niet mogelijk was kwam dit neer op behoud ex-situ. Dit wil zeggen dat de resten opgegraven dienden te worden. Daarom is op 9 januari 2008 door de gemeente Lochem als bevoegde overheid besloten dat de archeologische resten in het zuidoostelijk deel van het plangebied door middel van een opgraving opgegraven dienden te worden.
Het huidige onderzoek
De opgraving heeft bevestigd dat zich binnen het plangebied resten van archeologische waarde bevinden.
De aangetroffen sporen zijn op basis van de aardewerkvondsten te dateren in de Late Bronstijd/Vroege IJzertijd. Tevens zijn sporen aangetroffen die uit de Late Middeleeuwen dateren. Voor al deze sporen geldt dat ze niet behoren tot de kern van de nederzetting. De sporen uit de Late Bronstijd/Vroege IJzertijd zijn die van vier spiekers, een forse kuil, drie op zichzelf staande palenrijen en een waterkuil. Hiernaast zijn geen huisplattegronden of andere structuren aangetroffen.
De aangetroffen sporen uit de Late Middeleeuwen zijn drie greppels en hadden vermoedelijk een functie bij de ontwatering van het terrein. Er zijn geen overige sporen, zoals paalsporen uit deze periode aangetroffen die duiden op bewoning in het onderzoeksgebied in deze periode.
Met het huidige onderzoek is een vindplaats uit de Late Bronstijd/Vroege IJzertijd aangesneden. Op basis van het geringe aantal sporen en aardewerkvondsten kan gezegd worden dat het terrein, gelegen op de flank van een zandrug, in de Late Bronstijd/Vroege IJzertijd in gebruik was als off -site gebied. Vanwege de vochtige bodemgesteldheid van het onderzoeksgebied is het waarschijnlijk dat het vee op deze flank geweid en gedrenkt werd. Hooi en akkerbouwproducten als graan werden in de spiekers opgeslagen. De waterkuil zorgde voor het nodige water om te drinken en te koken.
Er werden ter plaatse van het onderzoeksgebied geen sporen aangetroffen van bewoning in de vorm van een huisplaats of nederzetting. Geakkerd en gewoond werd elders, op een hoger gelegen terrein in de onmiddellijke nabijheid. Op basis van het huidige onderzoek kan niet gesteld worden waar de kern van de aangetroffen nederzetting uit de Late Bronstijd/Vroege IJzertijd zich exact bevindt. Het kan op basis van dit onderzoek dan ook niet worden uitgesloten dat delen hiervan zich op het oorspronkelijk hoger gelegen deel binnen plangebied bevinden.
