In opdracht van HA Group BV heeft RAAP in juni 2021 een archeologisch vooronderzoek in de vorm van een bureauonderzoek uitgevoerd voor het plangebied Zendmast Lopik te IJsselstein in de gemeente IJsselstein. Het onderzoek vond plaats in het kader van de aanvraag van een omgevingsvergunning. Op grond van de onderzoeksresultaten en onder verwijzing naar de doelstellingen, kunnen de volgende uitspraken worden gedaan: Het plangebied kenmerkt zich door de aanwezigheid van afzettingen van de Benschop stroomgordel in de diepere de ondergrond. Onder andere op basis hiervan geldt voor de aanwezigheid van archeologische resten vanaf het neolithicum een middelhoge archeologische verwachting. Mogelijk zijn onder de bouwvoor aan de oostkant van het plangebied crevasseafzettingen aanwezig. Op deze afzettingen zijn ten oosten van het plangebied veel vindplaatsen van o.a. bewoning en grafheuvels bekend uit de periode bronstijd tot en met de Romeinse tijd. Vandaar dat voor deze periode op de crevasseafzettingen een hoge archeologische verwachting geldt. Gedurende de middeleeuwen en nieuwe tijd was het plangebied vanwege de ligging op de stroomrug gelegen in een relatief hoog gebied dat mogelijk geschikt was voor bewoning. Centraal door deze zone loopt de langs de westrand van het plangebied aanwezige Hogebiezendijk. Meldingen van vindplaatsen uit de omgeving uit deze periode zijn echter niet bekend, zodat verwachting op middelhoog wordt gesteld. Naar verwachting heeft het plangebied voornamelijk in het buitengebied gelegen. De van oorsprong laatmiddeleeuwse Hogebiezendijk bevindt zich aan de westrand van het plangebied, vooralsnog buiten de geplande bodemingrepen. Op basis van het historisch topografisch kaartmateriaal blijkt dat er in ieder geval sinds 1832 geen bewoning in het plangebied heeft plaatsgevonden. Zodoende worden in het plangebied geen archeologische resten van bewoning verwacht uit de periode vanaf 1832. Op basis van de resultaten van het onderzoek blijkt dat in het plangebied (mogelijk) archeologische resten bedreigd worden door de voorgenomen bodemingrepen. Daarom wordt geadviseerd om de plannen zodanig aan te passen dat verstoring wordt voorkomen. Dat kan enkel door de bodemingrepen tot de bouwvoor te beperken, maar lijkt gezien de geplande bodemingrepen niet mogelijk (al is de exacte omvang hiervan nog niet bekend). Bovendien is nog niet exact bekend hoe dik de bouwvoor in het plangebied op de locatie van de verwachte crevasseafzettingen is. Indien planaanpassing niet mogelijk is, wordt aanbevolen in het kader van de bestaande planvorming de onderstaande vervolgstap uit het proces van de Archeologische Monumentenzorg (AMZ) te nemen. Om de gespecificeerde verwachting aan te vullen en te verfijnen wordt een vervolgonderzoek geadviseerd in de vorm van een inventariserend veldonderzoek door middel van een verkennend booronderzoek. Een dergelijk vervolgonderzoek heeft tot doel de opbouw van de ondergrond, de bodemopbouw en/of bodemverstoringen gedetailleerd in kaart te brengen. Aan de hand daarvan kan de in dit bureauonderzoek opgestelde archeologische verwachting worden getoetst en kunnen concrete gegevens worden verzameld over gaafheid en diepteligging van de verwachte archeologische resten.
