In opdracht van Provast heeft ADC ArcheoProjecten een Archeologische Begeleiding (opgraving met beperking) uitgevoerd ten behoeve van nieuwbouw op de locatie Schoolstraat ? Raadhuislaan in de gemeente Voorschoten. De Archeologische Begeleiding behelsde het toezicht houden op het uitgraven van een bouwput. Het onderzoeksgebied heeft een oppervlakte van ca. 3724 m² en was vóór de sloop in gebruik als bebouwd gebied en straat. Het gebied wordt begrensd door de Schoolstraat in het noordwesten, de Raadhuislaan in het noordoosten, het Sir Winston Churchillplein in het zuidoosten en bebouwing in het zuidwesten.
Het plangebied bestaat geomorfologisch gezien uit Oude Duin- en Strandzanden. Deze bevinden zich in de vorm van een brede strandwal van Leidschendam naar het oude centrum van Voorschoten. De strandwal is rond 3500 v.C. ontstaan langs de toenmalige kust.
Het plangebied bevindt zich direct ten noorden van de historische kern van Voorschoten. Deze historische kern is op de kaart van Rijnland uit 1614 reeds aangegeven. Op de kaart van Rijnland is nog geen bebouwing afgebeeld in het plangebied zelf. Op de kadastrale minuut uit 1821 staat een aantal huizen afgebeeld in het zuidwestelijke deel van het plangebied.
Aangezien de strandwallen een hoge en droge ligging hebben, vormen ze een aantrekkelijke vestigingslocatie voor de mens. Al vrij snel na het ontstaan van de strandwallen heeft de mens deze locaties weten te vinden en zich er, al dan niet langdurig, gevestigd. Dit wordt bevestigd door verschillende vondsten in de omgeving van Voorschoten uit de prehistorie tot en met de Nieuwe Tijd. Ten westen van het plangebied zijn ondermeer vuurstenen gebruiksvoorwerpen aangetroffen uit het Neolithicum of uit de Bronstijd.1 Door ontginningen in de Middeleeuwen kunnen de archeologische bewoningssporen die aan het oppervlak van de strandwal aanwezig waren, grotendeels verstoord zijn of verloren gegaan. De kans was echter groot dat op de flanken van de strandwal nog intacte bewoningssporen aanwezig waren.
Een uitgevoerd karterend booronderzoek heeft geen aanwijzingen opgeleverd voor de aanwezigheid van een archeologische vindplaats in het plangebied. Eventueel aanwezige archeologische resten uit het Neolithicum tot en met de Romeinse tijd kunnen verstoord zijn door latere activiteiten op de strandwal. Dit sluit de aanwezigheid ervan echter niet uit. Resten van bebouwing kunnen met name ter plaatse van perceel 7922 worden verwacht. Mede om deze redenen heeft het bevoegd gezag, de Provincie Zuid-Holland, bepaald dat de werkzaamheden archeologisch begeleid moeten worden.
Tijdens de begeleiding zijn in het zuidelijke gedeelte van de bouwput de meeste sporen gevonden. Het betreft in totaal negen waterputten opgebouwd uit baksteen of houten tonnen. De tonputten (waterputten gemaakt uit tonnen) vormen een gesloten vondstencontext en zijn daarom archeologisch interessant te noemen. Daarnaast zijn er twee bakstenen waterputten aangetroffen. De laatste categorie aangetroffen waterputten zijn twee strak ingegraven waterputten door het zand heen tot in het veen. De waterputten kunnen allemaal gedateerd worden vanaf de Late Middeleeuwen tot Nieuwe Tijd. In het zuidelijke gedeelte van het terrein zijn er naast waterputten ook een groot aantal paalsporen en kuilen aangetroffen. Op het eerste gezicht is er alleen in het zuidoostelijke gedeelte een duidelijke palenrij te herleiden. De andere sporen staan niet in verband met elkaar. In het noordelijke gedeelte van het terrein zijn nog een klein aantal paalkuilen en greppels aan het licht gekomen. Ook hier bestaat er geen onmiddellijk zichtbaar verband tussen de sporen. De greppel lijkt noord-zuid te lopen. Bij een vorig onderzoek is er verderop in de straat eveneens een greppel gevonden die parallel loopt met de huidige Schoolstraat. Er is een mogelijkheid dat beide greppels aan elkaar gerelateerd zijn, maar dit is niet met zekerheid te zeggen. Een globale datering van de aangetroffen sporen dateert tussen de tweede helft van de 14e eeuw en het einde van de 15e eeuw.
