ADC ArcheoProjecten heeft in april 2017 een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd op de locatie Dorpsweg 5 te Hoornaar, gemeente Giessenlanden (afb. 1 en 2). De aanleiding van het onderzoek is de voorgenomen bouw van vier woningen en de verlegging van een watergang.
Op basis van het bureauonderzoek is een gespecificeerde verwachting voor het plangebied opgesteld. Hieruit blijkt dat in het plangebied een rivierduin in de ondergrond aanwezig is, de rivierduin is ontstaan gedurende het laatste deel van de laatste ijstijd, het Weichselien (ca. 10.000 v. Chr.). De rivierduin bevindt zich in het westen van het plangebied direct onder het maaiveld of op een diepte van enkele meters. In de top van de rivierduinafzettingen en de basis van een eventuele veenlaag daarboven kan een archeologische vindplaats uit het Mesolithicum of Neolithicum aanwezig zijn. Deze vindplaats zal zich manifesteren als een mogelijk humeuze laag met houtskool- en/of vuursteenfragmenten. Ook in de periode van de Bronstijd tot en met de Romeinse tijd is de rivierduin bewoonbaar geweest. In het westelijke deel van het plangebied kunnen vanwege de ligging in de dorpskern van Hoornaar archeologische waarden uit de Middeleeuwen en Nieuwe tijd aanwezig zijn. Een eventuele vindplaats uit deze periode zal uit de resten van een boerderijerf bestaan en zal zich manifesteren als een humeuze laag met fragmenten aardewerk en bouwmateriaal.
In het oostelijke deel van het plangebied is naar verwachting een pakket rivierafzettingen van de Schaikse meandergordel (actief ca. 3.300-2.200 v. Chr.) aanwezig met een top op ca. 1,8 tot 2,3 m –mv. In de top van oever- of crevasseafzettingen van de Schaikse meandergordel kunnen archeologische waarden uit het Laat-Neolithicum en de Bronstijd aanwezig zijn. Een mogelijke archeologische vindplaats zal zich als een archeologische laag manifesteren; een humeuze, ontkalkte laag met houtskool-, aardewerk- en vuursteenfragmenten. Tijdens het latere deel van de Bronstijd en gedurende de IJzertijd maakte het plangebed deel uit van een veenmoeras en was het gebied niet aantrekkelijk voor bewoning.
Vanaf ca. 250 v. Chr. werd de Kromme Giessen actief in het plangebied. Mogelijk is langs de noordzijde van de Kromme Giessen in de Late Middeleeuwen een dijkje aangelegd, bestaande uit een sterk puinhoudend kleipakket. Dit dijkje is inmiddels niet meer herkenbaar in het landschap.
Het oostelijke deel van het plangebied kan verstoord zijn geraakt door het graven van een sloot en de bouw en sloop van enkele bijgebouwen van de Dorpsweg 5.
Teneinde bovenstaande verwachting te toetsen en waar nodig aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Tijdens dit onderzoek zijn in het plangebied vijf boringen gezet tot minimaal 220 en maximaal 400 cm –mv.
Uit het booronderzoek blijkt dat in het westelijke deel van het plangebied rivierduinafzettingen aanwezig zijn, waarvan de top zich op ca. 200 cm –mv bevindt. De oorspronkelijke humeuze toplaag is niet meer aanwezig en verstoord geraakt. Boven de rivierduinafzettingen zijn enkele opgebrachte klei- en zandpakketten aangetroffen.
In de ondergrond van het oostelijke deel van het plangebied is een pakket rivierafzettingen van de Schaikse meandergordel aanwezig. Het pakket bestaat uit een opvolging van kom- op oever- op beddingafzettingen. Nadat de Schaikse meandergordel niet meer actief was, is een pakket bosveen gevormd. Boven de veenlaag zijn kom- en oeverafzettingen van de Kromme Giessen afgezet.
Langs het Dirk IV-Plein is recentelijk een zandpakket opgebracht. In de top van de oeverafzettingen van de Schaikse meandergordel en de Kromme Giessen werden potentiële archeologische niveaus verwacht. Er zijn echter geen humeuze of ontkalkte lagen aangetroffen, er is ook geen sterk puinhoudend pakket aangetroffen dat met het eerder langs de Kromme Giessen gevonden dijkje in verband kan worden gebracht. Vandaar dat geen archeologische resten meer verwacht worden.
