Archeologische Verwachtingskaart Maasdal tussen Mook en Eijsden

Het betreft de digitale dataset van het project ‘Archeologische Verwachtingskaart Maasdal tussen Mook en Eijsden’. Het project is in 2013-2015 uitgevoerd door het projectteam bestaande uit fysisch-geografen en archeologen, in opdracht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en Rijkswaterstaat – project Maaswerken. De verwachtingskaarten tonen waar (in welke geomorfogenetische eenheden of delen daarvan) archeologische resten te verwachten zijn in het Maasdal tussen Mook tot aan de grens met België (Eijsden).

De documentatie bestaat uit de volgende PDF bestanden: :
- Archeologische Verwachtingskaart Maasdal – Alle-perioden-kaart: verwachtingskaart voor alle perioden; - Archeologische Verwachtingskaart Maasdal – Periode-kaart JV, Periode-kaart LBV, Periode-kaart LBL, Periode-kaart SSL: vier periodekaarten met de archeologische verwachting voor de opeenvolgende hoofdperioden: Jagers en verzamelaars (JV), Vroege landbouwsamenlevingen (LBV), Late landbouwsamenlevingen (LBL) en Staatssamenlevingen (SSL). Elke kaart laat de verwachtingen zien voor verschillende typen vindplaatsen behorende tot vier hoofdthema’s: wonen (inclusief verdediging), begraven, economie en infrastructuur, en rituele praktijken. Voor de twee laatstgenoemde thema’s is bovendien onderscheid gemaakt tussen landgebonden en watergebonden archeologische resten; - Voor de alle-perioden-kaart en vier periodekaarten de legenda van de kaarten; - Archeologische Verwachtingskaart Maasdal – alles in 1 – gelaagd: alle-periode-kaarten en onderliggende kaart- en archeologische gegevens (ARCHIS 2) die zichtbaar kunnen worden gemaakt door het aanklikken van lagen; - Geomorfogenetische Kaart van het Maasdal: de kaart toont landschappelijke eenheden die op verschillende wijzen zijn ontstaan (genese) en wat betreft vormkenmerken en reliëf van elkaar verschillen (geomorfologie); - Geomorfogenetische Kaart van het Maasdal- gelaagd: geomorfogenetische kaart en onderliggende kaarten en fysisch geografische gegevens die zichtbaar kunnen worden gemaakt door het aanklikken van lagen; - Legenda van de geomorfogenetische kaart; - Verantwoording methodiek en kaartbeeld Archeologische Verwachtingskaart Maasdal (AVM) tussen Mook en Eijsden (Isarin et al. 2015); - Isarin et al. 2015 AVM bijlage 1: matrices bewoningsbeelden voor de vier hoofdperioden: bijlage 1.1 Jagers en verzamelaars (JV), bijlage 1.2 Vroege landbouwsamenlevingen (LBV), bijlage 1.3 Late landbouwsamenlevingen (LBL), bijlage 1.4 Staatssamenlevingen (SSL).
- Isarin et al 2015 AVM bijlage 2: overzicht van key-sites en referentie sites. - Isarin et al 2015 AVM bijlage 3: werkwijze opschonen volledige dataset ARCHIS 2. - Isarin et al 2015 AVM bijlage 4: overzichtstabellen validatie: bijlage 4.1 volledige dataset AVM 1.1; bijlage 4.2 volledige dataset AVM 1.2; bijlage 4.3 opgeschoonde dataset AVM 1.1; bijlage 4.4 opgeschoonde dataset AVM 1.2; - Isarin et al 2015 AVM bijlage 5: technisch document (Ellenkamp 2015); - Verantwoording methodiek en kaartbeeld Geomorfogenetische Kaart van het Maasdal (GKM) tussen Mook en Eijsden (Isarin et al. 2014); - Groenewoudt, B. & B. Smit 2014: Archeologisch vierperioden systeem. Project Best practices prospectie, Project Verwachtingen in lagen, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort. - Rensink, E. & J. Van Doesburg 2015: Clustering van groepen complextypen naar hoofdthema's. Project Best Practices prospectie, Project Verwachtingen in Lagen, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort.

Daarnaast bestaat de documentatie uit de MapInfo bestanden van de kaarten en shapefiles. Ten behoeve van de duurzaamheid en de toegankelijkheid op de lange termijn zijn bij de archivering door DANS ook conversies van deze GIS-bestanden naar het GIS-uitwisselformaat mif/mid aan de dataset toegevoegd

De kaarten bestrijken het volledige Maasdal vanaf Mook en Cuijk in het noorden tot aan de Belgische grens bij Eijsden in het zuiden. In het noordelijke deel maakt een klein deel van de provincie Noord-Brabant deel uit van de kaarten. Het gebied omvat de Holocene dalbodem van de Maas en de aangrenzende randzones bestaande uit hoger gelegen terrassen van de Maas die ontstaan zijn aan het einde van de laatste ijstijd (ca. 15.000 – 10.000 jaar geleden). De kaart sluit in het noorden bij Mook aan op de Archeologische verwachtingskaart uiterwaarden rivierengebied (Cohen et al. 2014).

De verwachtingskaarten zijn waardevrij: ze laten zien (op basis van huidige kennis) waar archeologische resten in het Maasdal verwacht worden, zonder daaraan waarde of beleid (wat is wel en wat is niet belangrijk) te verbinden. De kaarten hebben in eerste instantie een signalerende waarde. Wanneer grootschalige ingrepen in het Maasdal op stapel staan (bijvoorbeeld de aanleg van nevengeulen, weerdverlaging, dijkverplaatsingen, grind- of zandextractie), laten de kaarten zien in welke gebieden en zones de kans op het aantreffen van archeologische resten (per archeologische hoofdperiode en voor alle hoofdperioden samen) het grootst is. Op deze manier is het mogelijk om al in een vroegtijdig stadium, voorafgaande aan de planvorming, rekening te houden met archeologie. Gemeenten kunnen de kaarten vrijblijvend gebruiken als aanvulling op de eigen beleids- en verwachtingskaarten en als input bij de herziening daarvan. De kaarten kunnen ook worden gebruikt als hulpmiddel bij het bepalen van methoden van Inventariserend Veldonderzoek gericht op het opsporen van archeologische vindplaatsen. Dit veldonderzoek is tevens van belang voor het toetsen van de kaartbeelden.

De kaarten zijn geschikt voor een brede doelgroep; van beleidsmakers werkzaam bij provincie en gemeenten, ontgronders tot (geo-)archeologische professionals. Voor een overkoepelend beeld kan gebruik worden gemaakt van de (cumulatieve) alle-perioden-kaart, terwijl de vier periodekaarten een meer gedetailleerd beeld geven van de (onderliggende) verwachtingszones per periode. De GIS-bestanden (MapInfo, shapefiles) zijn vooral voor de wetenschappelijke professionals bedoeld.

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en Rijkswaterstaat-project Maaswerken zijn de opdrachtgevers voor de kaarten. De kaarten zijn het resultaat van ateliersessies waaraan fysisch geografen en archeologen werkzaam bij archeologische bedrijven en bij de Rijksdienst hebben deelgenomen. De kaarten zijn vervaardigd in het kader van de Visie Erfgoed en Ruimte, programma Eigenheid en Veiligheid, cultuurhistorie in wateropgaven.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-xbe-977w
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-5uc5-3z
Related Identifier http://archeologieinnederland.nl/verwachtingskaart-maasdal-tussen-mook-en-eijsden
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:61830
Provenance
Creator Rensink, E.; Isarin, R.; Ellenkamp, R.; Heunks, E.
Publisher Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (Amersfoort)
Contributor Brounen, F.; Deeben, J.; Groot, T. de; Kort, J.W. de; Kortlang, F.; Kramer, J. de; Paulussen, R.; Roymans, J.; Tebbens, L.; Theunissen, L.; Verhart, L.; Vreenegoor, E.; Zuidhoff, F.; Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (Amersfoort); Rijkswaterstaat - project Maaswerken (Maastricht)
Publication Year 2015
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; License: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0; http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Dataset
Format application/pdf; image/jpeg; image/gif; MapInfo Professional / tab en wor; ArcGIS / shape; excel / xlsx
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (5.688W, 50.752S, 6.175E, 51.749N); Limburgse Maasdal; Limburg