In opdracht van de gemeente Lansingerland heeft RAAP in juni 2021 een archeologisch vooronderzoek in de vorm van een bureauonderzoek uitgevoerd voor het plangebied Herinrichting Julianalaan - Hoeksekade te Bergschenhoek in de gemeente Lansingerland. Het onderzoek vond plaats in het kader van een omgevingsvergunning. Op grond van de onderzoeksresultaten en onder verwijzing naar de doelstellingen, kunnen de volgende uitspraken worden gedaan: In het hoger gelegen noorden van het plangebied worden resten van bebouwing verwacht van het dorp Bergschenhoek uit de late middeleeuwen en nieuwe tijd. Deze resten kunnen direct vanaf maaiveld worden aangetroffen, eventueel afgedekt door recente ophoogpakketten of verstoord door recente bodemingrepen. In het lager gelegen deel van het plangebied kunnen resten van bewoning uit het vroege en midden neolithicum worden aangetroffen op zandiger en iets hoger gelegen getij-ruggen. Deze resten kunnen direct vanaf maaiveld worden aangetroffen, eventueel verstoord door recente bodemingrepen. Dezelfde verwachting geldt ook voor het noorden van het plangebied, maar dan op circa 3,5 m diepte. Dit niveau wordt aldaar niet door de ingrepen geraakt. Dieper dan 8 m –Mv geldt een niet nader te specificeren voor resten van tijdelijke kampementen uit de Steentijd. Ook dit niveau wordt door de voorgenomen ingrepen niet geraakt.
Om de gespecificeerde verwachting aan te vullen en te verfijnen zou voor het laaggelegen deel van het plangebied normaal gesproken een vervolgonderzoek geadviseerd worden in de vorm van een inventariserend veldonderzoek door middel van een verkennend booronderzoek met als doel de opbouw van de ondergrond, de bodemopbouw en/of bodemverstoringen gedetailleerd in kaart te brengen. Aan de hand daarvan kan de archeologische verwachting worden getoetst.
De ingrepen zijn echter gepland in een verhard en ten dele door kabels en leidingen verstoord straattracé. Dat maakt booronderzoek lastiger uitvoerbaar en vooral niet heel betrouwbaar voor wat betreft het inventariseren van verstoringen. Beter is daarom een gegraven proefsleuf. Een proefsleuf is ook in het hoger gelegen noorden van het plangebied de beste oplossing omdat hier bebouwingsresten en sporen van bodemingrepen worden verwacht uit de late middeleeuwen en nieuwe tijd. Boringen zijn hier niet ideaal omdat bijvoorbeeld een recente verstoring nauwelijks onderscheiden kan worden van een oude verstoring, die wél archeologisch van aard is. In een ontsluiting is dat onderscheidt wel goed te zien, omdat de stratigrafie zo beter zichtbaar wordt.
Om te voorkomen dat de straat tweemaal open moet – eenmaal voor de proefsleuven en eenmaal voor de werkzaamheden zelf – met alle gevolgen voor de omwonenden, wordt aanbevolen om het archeologische onderzoek uit te voeren als een opgraving, variant archeologische begeleiding, als een archeologische begeleiding dus.
