Landgoed Biljoen en Nederhagen te Velp Landgoed Biljoen en Nederhagen te Velp, gemeente Rheden; archeologisch vooronderzoek: een inventariserend veldonderzoek (grondradar- en verkennend booronderzoek)

In opdracht van Stichting Geldersch Landschap heeft RAAP in oktober t/m december 2018 eenarcheologisch vooronderzoek in de vorm van een inventariserend veldonderzoek (grondradar- en verkennend booronderzoek) uitgevoerd voor landgoed Biljoen en Nederhagen te Velp in de gemeente Rheden (figuur 1). Het onderzoek is uitgevoerd op eigen initiatief van de opdrachtgever en heeft als doel om ten behoeve van de beoogde uitgave over Biljoen informatie te verwerven over de niet meer aan het maaiveld zichtbare vroegste geschiedenis van het landgoed. Het onderzoek komt dus niet voort uit een wettelijke verplichting conform het vigerend beleid. Er zijn geen voornemens grondroering te laten plaatsvinden.

Het grondradaronderzoek heeft in beide onderzoeksgebieden locaties opgeleverd met anomalieën (objecten, puin en/of structuren in de ondergrond) . Een groot deel daarvan kan op basis van het controlerend booronderzoek afgeschreven worden. Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat de exacte locatiebepaling een probleem was en mogelijk voor afwijkingen heeft gezorgd in zowel het grondradaronderzoek als in het booronderzoek.

Op het onderzoeksterrein Biljoen zijn hoogstwaarschijnlijk geen eenduidige structuren aangetoond. Het feit dat waarnemingen van puin zich concentreren op het westelijke deel van het terrein, kan duiden op (fragmentarisch bewaard gebleven ondergrondse) resten van een gebouw of andersoortige structuur ter hoogte van deze locatie. Duidelijk is dat de ondergrond is die zone geroerd is en puinresten en grind bevat. Elders is alleen in boring 9 op ondoordringbaar puin gestoten; mogelijk gaat het om een (deel van een) fundament of structuur (zoals het bijgebouw afgebeeld op figuur 6?). Op de overige boorlocaties op dit terrein zijn de anomalieën waarschijnlijk te wijten aan de aanwezigheid van puin en/of grind in geroerde grond (inclusief kabelsleuven).

Op het terrein van Nederhagen zijn aan maaiveld bakstenen, leistenen en een natuurstenen bouwfragment aangetroffen. Op basis van het grondradaronderzoek zijn diverse boringen gezet om de aanwezigheid van een eventuele kademuur en funderingen aan te tonen. Tevens moet rekening gehouden worden met een mantel van slooppuin op en rond de voormalige bebouwing die zich uitstrekt van de randen van het huiseiland tot in de grachtvulling. De vele reflecties/anomalieën langs de rand van het huiseiland kunnen daarmee ten dele samenhangen. De locatie van de anomalieën aan de zuiden oostzijde kan duiden op een L-vormige bebouwing aan die zijden van het huiseiland, bijvoorbeeld van een hoofdgebouw met een zijvleugel. Specifieke bouwonderdelen binnen de puinmantel (bijvoorbeeld delen van kozijnen, natuursteen, fragmenten van beeldhouwwerk etc.) kunnen waardevolle informatie verschaffen over het opgaande werk. In diverse boringen is gestuit op (grote stukken) rood puin. De anomalieën in het zuidwesten van het terrein ligt binnen een geroerd pakket. Mogelijk betreft het een uitbraaksleuf, echter is hierover geen zekerheid te geven. Ter hoogte van een mogelijk bijgebouw (verhoging AHN) is geen boring gezet vanwege de aanwezigheid van grote bramenstruiken (waarschijnlijk ligt aan deze locatiebepaling een onnauwkeurigheid?), wel zijn ten noorden hiervan twee boringen gezet, waarvan één is gestuit. Opvallend is dat een deel van de anomalieën in het oosten en zuiden van onderzoeksgebied Nederhagen in de natuurlijke (ongestoorde) beekafzettingen liggen, zonder archeologische indicatoren. Mogelijk duiden de anomalieën op de aanwezigheid van grind en niet op puin. Kortom: de aanwezigheid van een kademuur en/of fundering is niet aangetoond, maar is zeker ook niet uit te sluiten. Met zekerheid kan wordt beweerd dat (sloop-) puin aanwezig is, met name langs de randen van de binnenzijde van de omgrachting, maar ook in het centrale deel van het onderzoeksgebied (boring 108).

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-zy2-vyev
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-fh-5bn9
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:266625
Provenance
Creator RAAP Archeologisch Adviesbureau
Publisher Data Archiving and Networked Services (DANS)
Contributor Gelderland; RAAP Archeologisch Adviesbureau
Publication Year 2023
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; DANS License; https://dans.knaw.nl/en/about/organisation-and-policy/legal-information/DANSLicence.pdf
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Dataset
Format pdf (application/pdf); gml bestand (geography markup language, geodata); xml bestand
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (5.992 LON, 51.996 LAT); Gelderland; Rheden; Velp (Gld); Biljoen en Nederhagen; 40B (kaartblad)