Op 23 september 2008 verleende CRA Ontwikkeling BV aan BILAN opdracht voor een definitieve opgraving voor het plangebied Dommelseweg 28a en 30 in de gemeente Valkenswaard (provincie Noord-Brabant). De aanleiding voor het onderzoek was de voorgenomen nieuwbouw in het plangebied.
In het onderzoeksgebied zijn verschillende nederzettingssporen aangetroffen uit de Volle Middeleeuwen. De bewoning begint in het derde kwart van de twaalfde eeuw in het noordelijke deel van het onderzoeksgebied, op perceel A. Er werd geen woonstalhuis aangetroffen, maar wel een bootvormig schuur met een waterput, kuilen en spiekers. Het bijbehorende hoofdgebouw wordt ten noorden, buiten het onderzoeksgebied, verwacht. Deze bebouwing is in de laatste kwart van de twaalfde eeuw buiten gebruik geraakt, waarna in het zuidoostelijke deel van het onderzoeksgebied rond 1200 een rechthoekig woonstalhuis verscheen. Ook hierbij bevonden zich een waterput, verschillende kuilen en een spieker. In deze periode zijn rondom dit erf greppels gegraven. Het derde perceel, C, bestond waarschijnlijk uit grasland voor het vee, akkers of tuinen en was gelijktijdig met perceel B in gebruik. In het zuidwestelijke omgreppelde gebied werden geen bewoningssporen aangetroffen, mogelijk was dit een agrarisch gebied met grasland voor het vee, akkers of tuinen.
Uit het archeobotanisch onderzoek is gebleken dat de bewoners van de nederzetting aan de Dommelseweg vee hielden dat een deel van het jaar in de nederzetting verbleef. Verder werd er graan verbouwd en verwerkt en waren er roggeakkers aanwezig. Deze gewassen zullen opgeslagen, verwerkt en gegeten zijn binnen de nederzetting. Een andere voedselbron waren groenten en kruiden die in tuinen werden verbouwd. Naast deze verbouwde en geteelde voedselproducten zijn waarschijnlijk producten in de natuur verzameld, zoals kruiden en vruchten.
Verder blijkt dat er binnen de nederzetting vlas is verwerkt tot linnen, touw of lijnzaadolie. Mogelijk gebeurde dit (onder andere) in de diepe kuilen. De interpretatie van deze sporen is niet duidelijk. Mogelijk zijn het ontmantelde waterputten of kuilen die zijn gegraven voor de water-voorziening voor het vee of ambachtelijke activiteiten, zoals het roten van vlas.
Rond 1225 raakt ook de bewoning van erf B buiten gebruik. Mogelijk zijn er enkele bewoningssporen uit deze periode aanwezig. In een paalkuil werd bijvoorbeeld een fragment baksteen aangetroffen uit de Nieuwe Tijd. De aard en vulling van dit spoor wijken niet af van de sporen uit de Volle Middeleeuwen. Mogelijk zijn er nog andere paalkuilen uit deze periode, die zonder vondstmateriaal niet zo zijn herkend. Er zijn geen bewoningssporen aangetroffen die dateren na deze periode. Het plangebied werd in gebruik genomen als landbouwgebied. Bij egalisatie van de hoog gelegen, reliëfrijke gebieden is materiaal naar de laag gelegen delen van het landschap verplaatst. Hierdoor is het gehele oorspronkelijke (veld)podzolprofiel in het oostelijke deel van het plangebied afgetopt. Het bodemprofiel in het lager gelegen, westelijke deel is daarbij afgedekt en buiten het bereik van de ploeg geraakt. Dit proces is versterkt door de doorgaande potstalbemesting vanaf vermoedelijk de vijftiende eeuw. In het onderzoeksgebied zijn agrarische sporen uit de Late Middeleeuwen-Nieuwe Tijd aangetroffen in de vorm van moesbedden en ontginnings- of esgreppels. De eerste agrarische sporen, de moesbedden bevatten geen vondstmateriaal en konden dus niet nauwkeurig gedateerd worden. Over het algemeen komen deze fenomenen vanaf de zestiende eeuw voor. Daarna volgden de ontginnings- of esgreppels in het noordelijke deel van het terrein. Het plangebied bleef tot in de tweede helft van de negentiende eeuw in gebruik als akker.
