In opdracht van de provincie Utrecht en Mourik heeft RAAP gefaseerd tussen 12-04-2018 en 4-10-2019 een archeologisch proefsleuvenonderzoek en een opgraving variant archeologische begeleiding uitgevoerd in het kader van het project ‘N11/Fort Vechten’ in de gemeente Bunnik.
Het doel van het proefsleuvenonderzoek was het vaststellen van de archeologische waarde van het terrein. Hiertoe was het noodzakelijk inzicht te krijgen in de precieze aard en omvang van de vindplaats. In het verlengde daarvan is in kaart gebracht wat de consequenties zijn van de onderzoeksresultaten voor de verdere planvorming in het plangebied. Is de archeologische vindplaats behoudenswaardig, en, zo ja, kan deze behouden blijven of dient deze te worden opgegraven?
Tijdens het onderzoek zijn verspreid over het plangebied vier proefsleuven aangelegd met een totaal oppervlak van 2060 m2. Op grond van de resultaten hiervan is geconcludeerd dat er geen sprake van een behoudenswaardige vindplaats. Het terrein is echter wel degelijk interessant door het archeologisch vondstmateriaal dat verspreid daarop wordt gevonden. Hierbij betreft het met name vondsten uit de Romeinse tijd en de (late) middeleeuwen. Hieronder zijn bijzondere objecten, o.a.
Romeinse beslagstukken. Om dergelijke zaken niet ongezien verloren te laten gaan bij de geplande inrichtingswerkzaamheden, is door de provincie Utrecht en de gemeente Bunnik besloten deze werkzaamheden te volgen door middel van een opgraving, variant archeologische begeleiding.
Het onderzoeksgebied valt samen met een deel van voormalige stroomgeul van de Kromme Rijn uit ijzertijd en Romeinse tijd. Deze geul werd gedurende de Romeinse tijd grotendeels met sediment gevuld. Op het niveau waarop het opgravingsvlak is aangelegd tekenden zich laatmiddeleeuwse sporen af die zijn ingegraven in de afzettingen in de top van de restgeul. Het gaat hierbij om agrarische sporen (kuilen en greppels) die zich, gezien de aanwezigheid van gebruiksaardewerk uit met name de late middeleeuwen, in de periferie van een nederzetting zullen bevinden. Eenduidige sporen uit de Romeinse tijd ontbreken. Op het laatmiddeleeuwse sporenniveau ligt een enkele decimeters tot meer dan een meter dik overstromingspakket dat voor een belangrijk deel is opgebouwd uit lagen matig grof tot zeer grof zand en dat ongetwijfeld is verplaatst en neergelegd door snel stromend water. Mogelijk is er een verband met een grote, historisch gedocumenteerde overstroming in het jaar 1374. Op het overstromingspakket zijn nadien onder minder extreme omstandigheden tijdens perioden van hoogwater sterk zandige oeverkleien afgezet. De moderne bouwvoor is in deze afzettingen gevormd.
Er is tijdens het onderzoek keramiek, bot en natuursteen aangetroffen uit de vroeg- en midden-Romeinse tijd en uit de late middeleeuwen (veertiende eeuw). De datering van het metaal is iets ruimer en strekt zich uit tot in de nieuwe tijd. Het vondstmateriaal is aangetroffen in grondsporen en verspreid over het terrein in lagen. Het Romeinse materiaal, dat zich in de top van de restgeulafzettingen van de Romeinse Rijn bevindt, is deels als opspit in middeleeuwse en nieuwetijdse grondsporen beland. Het vertoont ten dele sporen van afronding door transport in stromend water.
