In opdracht van Rotteveel heeft RAAP in januari -april 2021 een archeologisch vooronderzoek in de vorm van een bureauonderzoek en verkennend booronderzoek uitgevoerd voor het plangebied Heerenweg 128 te Barsingerhorn in de gemeente Hollands Kroon. Het onderzoek vond plaats in het kader van een nieuw bestemmingsplan.
Bureauonderzoek Op basis van het bureauonderzoek werd een bodemopbouw verwacht van afzettingen van het Laagpakket van Walcheren, mogelijk op Hollandveen, op afzettingen van het Laagpakket van Wormer. In de intacte top van het getijdenlandschap behorend tot het Laagpakket van Wormer gold een middelhoge verwachting voor archeologische resten uit het midden en laat neolithicum. Uit deze periode wordt de bewoning verwacht op kreekoevers en getij -inversieruggen. De diepte van de afzettingen is onbekend.
Voor de bronstijd en vermoedelijk t/m de vroege ijzertijd gold een lage verwachting voor bewoningsresten. In deze periode bestond het plangebied uit een veenmoeras, en waren bewoningsomstandigheden ongunstig. Voor de top van het Hollandveen, al dan niet veraard, gold een middelhoge verwachting voor archeologische resten uit de midden en late ijzertijd en Romeinse tijd. In deze periode is het veen toegankelijk en redelijk bewoonbaar door (natuurlijke) afwatering van het veengebied. De top van het veen kan plaatselijk verdwenen zijn door erosie van latere zee-inbraken. Voor de top van de afzettingen van het Laagpakket van Walcheren geldt een hoge archeologische waarde voor bewoningsresten uit de middeleeuwen en nieuwe tijd langs de historische bewoningsas van Barsingerhorn tot circa 60 à 70 m uit de huidige Heerenweg. Dergelijke vindplaatsen hebben als prospectiekenmerk dat er een humeus antropogeen ophoogpakket aanwezig is met indicatoren (zoals houtskool, puinspikkels, aardewerk en bot). Voor het deel van het plangebied dat buiten de historische bewoningsas ligt, geldt een lage archeologische verwachting voor de middeleeuwen en nieuwe tijd.
Veldonderzoek Tijdens het veldonderzoek is een bodemopbouw aangetroffen van het Laagpakket van Walcheren op het Laagpakket van Wormer. Slechts in één boring is een restant veen aanwezig van 10 cm. De top van het Laagpakket van Wormer is vermoedelijk gevormd in een nat waddenmilieu. Er zijn geen kreekoevers of kreekruggen aangetroffen. Voor de periode van het midden tot laat neolithicum kan de archeologische verwachting daarom naar beneden worden bijgesteld naar laag. Tijdens het veldwerk is gebleken dat het Hollandveen nagenoeg overal is weggeslagen door de latere zee -inbraken. Er worden geen resten uit de bronstijd t/m de Romeinse tijd meer verwacht. In de top van het Laagpakket van Walcheren is in boringen 1 t/m 3 - rondom het huidige woonhuis van Heerenweg 128 - wel een archeologische laag aangetroffen vanaf 0,15 m –mv (0,15 m –NAP). Het pakket heeft aan de weg een dikte van 60 tot 85 cm, en bevat meerdere archeologische indicatoren. Op het achtererf ligt een oude akkerlaag onder een ophogingslaag vanaf 0,5 m –mv (0,6 m –NAP) en heeft een dikte van 30 cm. De hoge archeologische waarde voor bewoning uit de middeleeuwen en nieuwe tijd is geverifieerd.
Op basis van de resultaten van het onderzoek blijkt dat in een deel van het plangebied (mogelijk) archeologische resten bedreigd worden door de voorgenomen bodemingrepen.
