Noordzijde 54a, 56 en 57 te Goudriaan (gemeente Molenwaard)

ADC ArcheoProjecten heeft in december 2017 een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd op de locatie Noordzijde 54a, 56 en 57 te Goudriaan, gemeente Molenwaard. De aanleiding van het onderzoek is de voorgenomen oprichting van een agrarisch bedrijf (Noordzijde 54a) en de wijziging van het bestemmingsplan (Noordzijde 56 en 57). Op basis van het bureauonderzoek is een gespecificeerde verwachting opgesteld. Hieruit volgt dat het plangebied tot in de Late Middeleeuwen, de periode van de grootschalige ontginningen van de Alblasserwaard, in een zeer nat komgebied lag, waar op grote schaal veenvorming plaatsvond. Vermoedelijk bood het landschap in deze periode geen bewoningsmogelijkheden. De kans op het aantreffen van resten uit de periode Mesolithicum – Vroege Middeleeuwen wordt daarom zeer klein geacht. In de 11e-13e eeuw werd het veengebied ontgonnen vanuit zogenoemde ontginningsassen en in gebruik genomen voor de landbouw. Langs de ontginningsassen concentreerde zich de bewoning, waardoor bewoningslinten ontstonden. Het plangebied maakt deel uit van het bewoningslint langs de noordzijde van het veenriviertje de Goudriaan. Vanwege wateroverlast werden de bewoners gedwongen hun erven op te hogen en ontstond een reeks huisterpen. Volgens een in 1981 uitgevoerde kartering is in het zuidoosten van het plangebied een dergelijke huisterp aanwezig. Het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) laat echter een geringe verhoging van het maaiveld zien in vergelijking met bekende huisterpen in de omgeving. Als er sprake is (geweest) van een huisterp, zal deze grotendeels zijn afgegraven. Een eventuele vindplaats uit de Late Middeleeuwen manifesteert zich in de vorm van ophogingspakketten bestaande uit klei met daarin allerlei vondstmateriaal zoals baksteen, puin aardewerk en dierlijk bot. Het zal hierbij gaan om resten van een boerenerf. De vindplaats kan verstoord zijn geraakt door 19e- en 20e-eeuwse bouwactiviteiten en de aanleg van nutsvoorzieningen. Teneinde bovengenoemde verwachting te toetsen en waar nodig aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Hieruit blijkt dat in de diepe ondergrond een pakket oeverafzettingen, vermoedelijk gevormd door de Nieuwlandse stroomgordel, aanwezig is met daarboven een pakket komafzettingen. De komafzettingen worden op hun beurt afgedekt door een pakket rietzeggeveen. Op het veenpakket bevindt zich een kleipakket. In het zuidelijk deel van het plangebied gaat het daarbij om oeverafzettingen, in het noordelijk deel om komafzettingen. De oever- en komafzettingen kunnen niet aan een bekende stroomgordel gekoppeld worden en worden afgedekt door een pakket bosveen. Het bosveen is niet veraard en gaat naar boven toe wederom over kleipakket. Dit kleipakket wordt geïnterpreteerd als komafzettingen. Ter plaatse van het erf is het maaiveld opgehoogd en verstevigd met een 50 cm dik zandpakket.. De in de ondergrond van het plangebied aangetroffen oeverafzettingen worden door de geringe rijping en het ontbreken van sporen van bodemvorming niet als archeologisch kansrijk beschouwd. In de bovengrond zijn geen opgebrachte humeuze pakketten met vondstmateriaal uit de Late Middeleeuwen en Nieuwe tijd aangetroffen en daarom worden in het plangebied geen archeologische waarden uit deze perioden verwacht. De verwachting dat in het zuidoosten van het plangebied een huisterp aanwezig is, kan niet bevestigd worden. Het verschil in maaiveldhoogte (enkele decimeters hoger dan in het omliggende gebied) wordt mogelijk veroorzaakt door verschillen in klink. In de in dit deel van het plangebied verrichte boring zijn enkel natuurlijke rivierafzettingen en veen aangetroffen. In het hele plangebied, met inbegrip van het zuidoosten, geldt daarom een lage archeologische verwachting.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-xu6-nrnd
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-3z-2173
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:76164
Provenance
Creator Beckers, I.S.J,
Publisher ADC ArcheoProjecten
Contributor ADC ArcheoProjecten
Publication Year 2019
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; License: http://creativecommons.org/licenses/by/4.0; http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Text
Format application/pdf
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (4.904 LON, 51.906 LAT); Noordzijde 54a, 56 en 57; Goudriaan; Gemeente Molenwaard; Zuid-Holland