Om wateroverlast in de straten van de Duitse kern Scherpenseel (Stadt Übach-Palenberg, Nordrhein-Westfalen) te voorkomen, zal op een perceel ten noorden van de Kloosterstraat in Ubach over Worms een buffer voor regenwater worden aangelegd. Ten behoeve van de aanleg van de buffer wordt de bodem tot een maximale diepte van 2 m afgegraven. Het perceel waarin de waterbuffer wordt gerealiseerd, heeft een omvang van circa 0,7 ha en is momenteel in gebruik als grasland.
In mei 2015 is voor het plangebied door medewerkers van de firma Earth Integrated Archaeology op grond van een bureauonderzoek een hoge archeologische verwachting geformuleerd. Deze verwachting, die gold voor nederzettingssporen uit de Romeinse tijd en jonger en voor een historisch wegtracé, werd getoetst door middel van verkennende boringen. Op grond van de resultaten daarvan is de verwachting voor het noordelijke deel van het plangebied genuanceerd. Aangezien daar de bovenste bodemlagen door erosie zijn verdwenen, worden er geen archeologische resten in situ verwacht. Voor het zuidelijke deel is de verwachting onverminderd hoog. Voor dit deel van het plangebied is een vervolgonderzoek in de vorm van het graven van proefsleuven geadviseerd.
Op 29 januari 2016 zijn door RAAP in het zuidelijke deel van het plangebied drie proefsleuven gegraven. Hierbij zijn twee archeologisch relevante grondsporen aangetroffen: een ovaal, ongedateerd kuiltje in het westen van werkput 1 en een oud wegtracé in de werkputten 1 en 3 dat zich ontwikkeld heeft als holle weg. De weg manifesteert zich als een langgerekte, met colluviumpakketten opgevulde, komvormige depressie met een breedte van 10 tot 15 m en een diepte van meer dan 2,5 m -Mv. Binnen de opvulling zijn diverse fasen herkenbaar. Bovendien zijn, afgedekt en gescheiden door colluviumpakketten, twee circa 2 m brede, met grind verstevigde wegdekken aangetroffen. Over de datering van de opvullingslagen/wegdekken heeft het onderzoek niet of nauwelijks gegevens opgeleverd. Op grond van brokjes steenkool in het bovenste wegdek wordt voor dit deel van de weg een 19e-/vroeg-20e-eeuwse datering aannemelijk geacht.
Op grond van de fysieke en inhoudelijke kwaliteit wordt de vindplaats als niet-behoudenswaardig beschouwd. De resultaten van het onderzoek tonen aan dat bij de bestaande planvorming weliswaar archeologische resten verstoord zullen worden, maar dat de waarde daarvan onvoldoende is om uit te gaan van een duurzaam behoud. Er gelden zodoende geen beperkingen ten aanzien van de verdere planvorming.
Wel kan het (indien haalbaar) zinvol zijn om tijdens de aanleg van de waterbuffer aanvullende gegevens met betrekking tot de datering en de ontwikkeling van de weg te verzamelen als referentie voor toekomstig onderzoek naar wegen in de regio Zuid-Limburg.
