UTRM15
Na afronding van de werkzaamheden in het kader van het project Ruimte voor de Lek zijn in de Pontwaard, de uiterwaarden ten noorden van Vianen en ten westen van het Merwedekanaal enkele houten structuren (waarschijnlijk zinkstukken) zichtbaar geworden in de oever van een nieuwe geul.
De inspectie heeft op 12 november 2015 plaatsgevonden en is uitgevoerd door drs. R.W. de Groot (senior KNA-archeoloog bij RAAP Archeologisch Adviesbureau). Tijdens de inspectie zijn de volgende werkzaamheden uitgevoerd:
• Bezoeken locatie toevalsvondst (zinkstuk) en nalopen van de oevers van de nevengeul om te bepalen of meer sporen aanwezig zijn;
• Inmeten, fotograferen en beschrijven van de aanwezige sporen, voor zover (nog) mogelijk door de waterstanden en -overlast;
• Bemonsteren van de structuur i.v.m. C-14 datering
• Meten van NAP-hoogte van het vlak;
• Beschrijven van de (natuurlijke) lagen in het vlak van het cunet.
Op verschillende plekken is vlechtwerk waargenomen, dat nog min of meer in situ ligt. Het gaat enerzijds
om rechtopstaand vlechtwerk (S1) en anderzijds om liggend vlechtwerk. Verspreid over de locatie zijn palen van verschillende dikte aangetroffen (ca. 2 tot 10 cm). De combinatie van vlechtwerk met palen kan worden geïnterpreteerd als een zogenaamd zinkstuk waarbij gebundelde takken in vakken worden gelegd. Dergelijke gevlochten matten van rijshout werden (en worden) vaak gebruikt in de constructies van waterstaatkundige werken. Doel van het aanbrengen
van de zinkstukken is het beschermen van de onderliggende bodem tegen erosie. Om het op zijn plaats te houden worden stortstenen aangebracht, die ook zorgen voor bescherming van de oever tegen erosie van het stromende water.
Om de zinkstukken exact te kunnen dateren is van één van de palen (M1) en van één van de stukken vlechtwerk (M2) een monster genomen. Beide zijn door middel van een AMS-datering absoluut gedateerd. Op basis daarvan kunnen zowel de paal als het vlechtwerk met 95% nauwkeurigheid gedateerd worden tussen 1470 en 1650 na Chr.
Op de locatie vinden in de nabije toekomst geen werkzaamheden meer plaats. De werkzaamheden in het kader van Ruimte voor de Lek zijn immers reeds afgerond bij het opleveren van de nevengeul waar langs de resten gevonden zijn. De resten worden dus niet bedreigd door geplande bodemingrepen en worden daarmee in principe in situ behouden.
De resten worden echter wel (ernstig) bedreigd door de golfslag en wisselende waterstanden. Zij zullen als gevolg daarvan binnen niet al te lange tijd sterk in kwaliteit achteruit gaan. De verwachting is echter dat nader onderzoek niet meer gegevens zal opleveren over de resten. In de kade zijn zij wel beschermd en blijven zij dus wel in situ behouden. Nader onderzoek naar de resten wordt derhalve niet noodzakelijk geacht.
