Archeologisch vooronderzoek in het kader van de realisatie van een zorgcentrum aan de Kastanjelaan te Opheusden, gemeente Neder-Betuwe

Vestigia Archeologie & Cultuurhistorie heeft een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd voor een plangebied in Opheusden, gemeente Neder-Betuwe (kaart 1; afbeelding 1). De opdrachtgever is betrokken bij de geplande bouw van een zorgcentrum. De toekomstige verstoringsdiepte van de nieuwbouw is nog niet bekend. Het plangebied is momenteel braakliggend en heeft een oppervlak van ca. 0,72 ha. Een deel van het plangebied is begroeid met gras; een deel van het plangebied was tot voor kort in gebruik als gemeentewerf. Voorafgaand aan de ontwikkelingen dient in kaart gebracht te worden welke archeologische waarden mogelijk in het geding zijn.

Het bureauonderzoek toont aan dat het plangebied een hoge archeologische verwachting heeft, op basis van de ligging op of aan de Veedijk-stroomgordel die in de Bronstijd actief was. Nadat de stroomgordel verlaten was, lagen de voormalige oeverwallen en bedding ervan hoger in het landschap. Deze resterende stroomrug was daarmee aantrekkelijk als vestigingsplek voor mensen. Op en rond de geprojecteerde ligging van de Veedijk-stroomgordel zijn in de wijdere omgeving meerdere vondstlocaties bekend. Als oever- of beddingafzettingen van de Veedijkse stroomgordel aanwezig zijn (op een onbekende diepte), dan kunnen hierop archeologische waarden aanwezig zijn uit de Bronstijd en de IJzertijd. Een archeologische vindplaats zal zich manifesteren als een archeologische laag; een humeuze, ontkalkte laag met daarin kleine fragmenten aardewerk, houtskool en botresten. Direct onder het maaiveld kunnen in de oeverafzettingen van de Nederrijn archeologische waarden aanwezig zijn uit de IJzertijd tot en met de Nieuwe tijd. Een eventuele vindplaats zal zich manifesteren door een archeologische laag. De hoge archeologische verwachting van de archeologische beleidskaart voor het noordelijke deel van het plangebied, op basis van de ligging op een uitloper van de historische kern, kan niet worden bevestigd.

Er worden in het plangebied ondergrondse noch bovengrondse bouwhistorische waarden verwacht.

Advies

Op basis van de resultaten van het bureauonderzoek adviseert Vestigia in eerste instantie het archeologisch verwachtingsmodel te toetsen door middel van een verkennend booronderzoek. Door middel van een booronderzoek worden de fysisch-geografische en bodemkundige gegevens getoetst (verkennend booronderzoek). Tevens heeft het booronderzoek tot doel vast te stellen in hoeverre de natuurlijke bodemopbouw verstoord is.

Dit onderzoek kan worden uitgevoerd door te boren met behulp van een edelmanboor (diameter 7 cm) in een verkennend grid van 10 boringen per hectare; gezien de omvang van dit deel van het plangebied (7200 m2) betreft dit 7 boringen. Deze boringen dienen te worden gezet tot maximaal 4 m-mv of tot 25 cm in onverstoorde bedingzand/oeverwalafzettingen.

Het is aan het bevoegd gezag, de gemeente Neder-Betuwe, om op basis van dit rapport en het hierin geformuleerde advies een besluit te nemen ten aanzien van eventueel vervolgonderzoek of het beëindigen van het archeologisch onderzoeksproces.

Ook wanneer het plangebied op enig moment op basis van de resultaten van archeologisch onderzoek wordt vrijgegeven voor de voorgenomen ontwikkelingen, blijft de meldingsplicht archeologische toevalsvondst of waarneming van kracht (Erfgoedwet, artikel 5.10 Archeologische toevalsvondst). Aangezien het nooit volledig is uit te sluiten dat tijdens eventueel grondverzet een archeologische toevalsvondst wordt gedaan, is het wenselijk de uitvoerder van het grondwerk te wijzen op de plicht om hiervan zo spoedig mogelijk melding te doen bij het bevoegd gezag, de gemeente Neder-Betuwe, en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-xes-hz9c
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-7b-6qvu
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:178494
Provenance
Creator Satijn, O.P.N.; Puijenbroek, F.P.J. van
Publisher Data Archiving and Networked Services (DANS)
Contributor Vestigia
Publication Year 2020
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; License: http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0; http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Text
Format application/pdf
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (5.635W, 51.933S, 5.638E, 51.934N); Kastanjelaan; Opheusden; Neder-Betuwe; Gelderland