Tussen 16 juni en 29 september 2016 heeft BAAC een begeleiding uitgevoerd conform het protocol opgraven in het plangebied Markt, Walburgstraat en Turfstraat te Arnhem. De aanleiding voor het archeologisch onderzoek betrof het vervangen en aanleggen van een deels nieuw riool en hemelwaterafvoer en de herinrichting van de Markt. Er zijn in totaal acht werkputten aangelegd met een totale oppervlakte van 350 m2, waarbij het onderzoeksgebied is ingedeeld in vier deelgebieden: de Beekstraat (werkput 1), de Walburgstraat (werkput 2 en 8), de Turfstraat (werkput 5 en 6) en de Markt (werkput 3, 4 en 7).

In de zuidelijke binnenstad komen de twee belangrijkste landschappelijke eenheden waarop Arnhem is gebouwd samen. Het gebied ten noorden van de Broerenstraat/Turfstraat ligt op het meest zuidelijke deel van het stuwwallandschap, terwijl het gebied ten zuiden hiervan onderdeel uitmaakt van het rivierlandschap. In de werkputten 2, 3, 4 en 6 zijn alleen antropogene laagpakketten aangetroffen. In werkput 5 is op 11,0 m +NAP een restant van een sterk siltige kleilaag aangetroffen (C-horizont). In werkput 7 is sprake van een Pleistoceen of Vroeg-Holoceen eolisch zandpakket met in de top afzettingen behorende tot de daluitspoelingswaaier van de Sint-Jansbeek of tot een colluviumpakket van de stuwwal. In de top van dit kleihoudende zandpakket komt een sterk verweerde bodem voor (AB- en Bw-horizonten). Werkput 1 ligt in het breed uitwaaierende beekdal van de Sint-Jansbeek nabij de monding van deze beek in het voormalige Rijndal. Het paleomaaiveld bestaande uit sterk siltige tot matig zandige klei met lokaal een dunne vegetatiehorizont (houtskoollaag of AC-horizont) loopt vanuit het noorden van werkput 1 geleidelijk aan af van 11,0 m tot 10,0 m +NAP. De beekafzettingen zijn gefaseerd afgezet wat duidt op meerdere actieve stromingsfases afgewisseld door periodes van vrijwel geen fluviatiele activiteit. De afzettingen binnen de breed uitwaaierende monding van de Sint-Jansbeek dateren uit de volle middeleeuwen. Deze ouderdom is gebaseerd op de resultaten van palynologisch onderzoek, 14C-dateringen en de stratigrafische opbouw binnen het beekdal van de Sint-Jansbeek (halverwege 10e t/m halverwege 13e eeuw). De oostelijk aangrenzende beekrestgeul doorsnijdt deze afzettingen en dateert op basis van stratigrafie en archeologische vondsten in de vulling uit de late middeleeuwen en nieuwe tijd.

Tijdens het onderzoek zijn in totaal 147 sporen onderzocht. De sporen hebben betrekking op bewoning en bebouwing uit de late middeleeuwen tot en met de nieuwe tijd en bestaan hoofdzakelijk uit muurdelen, (paal)kuilen en sporen van de Sint-Jansbeek. Uit de sporen konden drie structuren worden herleid die kunnen worden toebedeeld aan het oude stadhuis op de Markt (structuur 2), de tufstenen ommuring van het kerkhof van de Sint-Maartenskerk (structuur 3)en de overkluizing van de Sint-Jansbeek (structuur 1). De overkluizing op de Markt kent hierbij een duidelijke fasering. De brede overkluizing (3,50 m) dateert uit de 19e eeuw en is gefundeerd op ouder muurwerk dat deels uit de 15e en deels uit de 17e eeuw stamt. Er is een mogelijke tweede overkluizing aangetroffen die direct tegen de eerste aan ligt en waarvan de exacte loop en aard nog onduidelijk is. Het 15e-eeuwse muurwerk betreft de eerste kademuur en het 17e-eeuwse muurwerk betreft de eerste overkluizingsfase die in de 19e eeuw is hersteld. De constructie wijkt af van de overkluizing ter hoogte van de Prinsenhof (werkput 4). Nadat de beek in de 14e of 15e eeuw is versmald en was voorzien van een kademuur (1,80 m), is deze pas omstreeks 1853 overkluisd. Van het stadhuis (structuur 2) zijn uitbraaksleuven aangetroffen en enkele deels gesloopte muurdelen. Door de beperkte oppervlakte van de werkput was het niet mogelijk te bepalen welk deel van het stadhuis exact is aangesneden.

Structuur 3 betrof de mogelijke kerkhofmuur van de Sint-Maartenskerk (later Eusebiuskerk). Deze tufstenen muur met steunbeer lag in het meest oostelijke deel van werkput 5 (S5001). Deze muur is noord-zuid geori?nteerd en kan op basis van de constructie en het constructiemateriaal in de 11e of 12e eeuw worden gedateerd. Vondstmateriaal ontbreekt. Het betreft hier mogelijk de ommuring van het kerkhof om de Sint-Maartenskerk. De breedte van de werkput was zo gering dat er over de verdere ligging van de muur geen uitspraken konden worden gedaan.

Op basis van het onderzoek blijkt dat de oudste, prestedelijke bewoningsfase zich rond de Eusebiuskerk bevindt en zich verder uitstrekt naar de Markt en de Walburgiskerk (aan weerszijden van de monding van de Sint-Jansbeek in het Rijndal). De bewoningskern dateert uit de late 11e eeuw en lijkt door te lopen tot in de late 12e eeuw of vroege 13e eeuw. Deze fase met houtbouw wordt opgevolgd door bewoningsresten en steenbouw uit de 14e tot de 19e eeuw. De vroegste (stedelijke) kern, daterend uit de 14e eeuw, is wederom rondom de voormalige Sint-Maartenskerk (later Eusebiuskerk) aangetroffen en behoorde tot een veel groter gebied dat binnen de stadsommuring viel. De laatste fase is die uit de meest recente periode, de 19e en 20e eeuw, met onder andere de overkluizing van de Sint-Jansbeek, de schade uit de oorlogsjaren en naoorlogse sloop en herbouw van de stad.