Een bijzonder laat-Romeins graf in Rijnsburg

In opdracht van Greenport Ontwikkelingsmaatschappij Duin- en Bollenstreek (GOM) heeft Archol de aanleg van een watergang in Rijnsburg (gemeente Katwijk) archeologisch begeleid, in het zuidwesten van het plangebied Trappenberg-Kloosterschuur. Het onderzoeksgebied betrof 640 m2 binnen een terrein waarin in 2015-2016 en 2017 tijdens proefsleuvenonderzoek een prehistorisch nederzettingsterrein is ontdekt. Op de locatie van de geplande watergang werden archeologische resten van deze vindplaats verwacht.

De archeologische begeleiding heeft inderdaad sporen van het verwachte nederzettingsterrein opgeleverd. Er zijn paalsporen, kuilen, greppels en een waterput gevonden. Het onderzoeksterrein was te klein om eventuele gebouwstructuren te herkennen of om uitspraken te doen over de inrichting van het nederzettingsterrein. De waterput was secundair als afvalkuil gebruikt en hieruit is dan ook een grote hoeveelheid vondstmateriaal verzameld: handgevormd aardewerk waaronder briquetagemateriaal, natuursteen, slacht- en consumptieafval van rund en paard en een houten napje. Op basis van het aardewerk is de waterput in de vroege ijzertijd gedateerd. De rest van de sporen kon op basis van het vondstmateriaal niet nader dan ijzertijd/ Romeinse tijd worden gedateerd. Wanneer het aardewerk uit het proefsleuvenonderzoek wordt betrokken bij de datering, dan lijkt er een vroege ijzertijd- en een midden-ijzertijd-component aanwezig, maar een voortzetting van de bewoning tot in de late ijzertijd of Romeinse tijd kan niet worden uitgesloten.

De begeleiding heeft onverwacht ook een grafkuil uit de laat-Romeinse tijd opgeleverd, die te midden van de ijzertijd nederzettingssporen werd aangetroffen. Op de bodem van de grafkuil bevond zich een bronzen schaal met daarin de gecremeerde resten van drie volwassen personen. De schaal heeft schelpvormige ribbels en versieringen in bloemmotief. Het meest bijzonder is echter de aanzet van een kop van een roofvogel, met hals en schouders. Vergelijkbare versierde schalen zijn niet bekend. Tussen de crematieresten bevonden zich enkele bijgiften, bestaande uit twee (gefragmenteerde) geweikammen, de versmolten resten van een glazen voorwerp en de versmolten resten van een bronzen voorwerp. Vlak naast het graf zijn twee rechthoekige kuilen gevonden, waarin de overige brandresten zijn gedeponeerd. Tussen de houtskoolfragmenten bevonden zich nog enkele stukjes crematie en versmolten glas en brons. Het crematiegraf kan waarschijnlijk rond 300-350 n. Chr. gedateerd, een periode waarin de Romeinse invloed van het gebied rond de limes weer toenam na een periode van militaire afwezigheid en volksmigraties. De bijgezette personen moeten welgesteld zijn geweest en connecties hebben gehad met de Romeinen ten zuiden van de rijksgrens.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-xdg-2azv
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-wv-5t83
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:115283
Provenance
Creator Leije, J. van der
Publisher Archol BV
Contributor Archol BV
Publication Year 2019
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; License: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0; http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Dataset
Format JPEG; kommagescheiden bestand; GIS bestand; Adobe PDF; GIS attribuut gegevens; GIS koppelgegevens; GIS (geo)grafische gegevens; GIS index gegevens; rich text format; database
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (4.451 LON, 52.201 LAT); Zuid-Holland; Katwijk; Rijnsburg; Watergang Zuidwest