ADC ArcheoProjecten heeft in de zomer van 2013 een Archeologische Opgraving uitgevoerd voor het plangebied Vierlingsbeek, Vrijthof in de gemeente Boxmeer. Aanleiding tot het onderzoek was het aantreffen van verschillende archeologische vindplaatsen tijdens het vooronderzoek, met name een crematiegrafveld uit de Late Bronstijd- Vroege Ijzertijd en een mogelijke middeleeuwse nederzetting. Door de bevoegde overheid werd het aangetroffen crematiegrafveld als behoudenswaardig aangeduid. Het vervolgonderzoek (en de onderzoeksvragen) was gericht op het aanwezige grafveld. Het doel van de Archeologische Opgraving omvatte het ex situ veiligstellen van de behoudenswaardige en geselecteerde archeologie in het onderzoeksgebied.
Reeds bij aanvang van het archeologisch onderzoek bleken de aanwezige middeleeuwse sporen van die aard te zijn dat door de uitvoerder geadviseerd werd deze sporen mee te nemen in het onderzoek. Uiteindelijk is 2.112 m² vlakdekkend onderzocht, in twee vlakken. Er zijn vijftien crematiegraven uit de Vroege Ijzertijd aangetroffen. De middeleeuwse sporen zijn gedocumenteerd en selectief gecoupeerd. In overleg met de opdrachtgever en bevoegde overheid zijn de middeleeuwse sporen niet verder uitgewerkt dan op waarderend niveau.
Het grafveld ligt op een beperkte oppervlakte van 55 bij 35 m. Het betreft de resten van een kleine leefgemeenschap, mogelijk zelfs van een enkele familie. Twaalf van de vijftien crematiegraven bevatten voldoende crematieresten om nader te analyseren.
In totaal zijn de resten van tenminste tien volwassenen en vier kinderen aangetroffen. Daarnaast is het van één individu onduidelijk of het een volwassen of onvolwassen individu betreft. Er zijn twee dubbelgraven aangetroffen binnen dit onderzoek. De dubbelgraven bevatten de resten van ten minste twee individuen. Het zijn geen rijke graven. De urnen zijn onversierd en redelijk uniform.
Sommige graven bevatten een miniatuururn. Enkele urnen waren afgedekt door middel van een schaal. In zes graven zijn groene verkleuringen aangetroffen als gevolg van de aanwezigheid van brons of koper in het graf. De metalen voorwerpen zelf waren meestal volledig verbrand. Enkel in crematies 6 en 8 zijn metaalresten aangetroffen: enkele koperen naaldfragmentjes in crematie 6 en een vermoedelijk ringetje, eveneens gemaakt van koper in crematie 8. In twee graven (crematies 10 en 15) is dierlijk botmateriaal geregistreerd.
Het grafveld wordt in de Vroege Ijzertijd gedateerd, mogelijk beginnend in de laatste fase van de Late Bronstijd, mogelijk lopend tot en met fase C van de Vroege Ijzertijd. Het is onwaarschijnlijk dat het grafveld doorloopt tot in de Midden-Ijzertijd.
