In opdracht van A.J. Zachariasse-Krielaars heeft BAAC in juni 2018 een proefsleuvenonderzoek met doorstart naar een opgraving uitgevoerd in het plangebied Burgemeester Loeffplein perceelnummer 2679 in ’s-Hertogenbosch. Het perceel is het voormalige achterterrein van het pand Nieuwstraat 26.

Het onderzoeksgebied is gelegen ten noorden van de Binnendieze en Hinthamerstraat en ten westen van de Nieuwstraat tussen twee belangrijke, van oorsprong middeleeuwse complexen: het Predikherenklooster en het Groot Ziekengasthuisterrein. Het Predikherenklooster werd aan het eind van de 13e eeuw ten oosten van de Nieuwstraat gesticht, waarschijnlijk in eerste instantie met name ten zuiden van de Binnendieze, maar al snel is het terrein ten noorden daarvan in gebruik genomen. Hier heeft zich in de loop van de late middeleeuwen een omvangrijk kloostercomplex gevormd. Buiten de kloostergebouwen bevonden zich terreinen die wel deel uitmaakten van het klooster maar relatief dun bebouwd waren en vooral gebruikt werden als tuin en dergelijke. Na de verovering van de stad door Frederik Hendrik in 1629 werden de kloosters gesloten en moesten de kloosterlingen vertrekken. De gebouwen werden in 1641 verkocht en vervolgens afgebroken, waarna de huidige Nieuwstraat in noordelijke richting werd doorgetrokken.

Het oorspronkelijke Groot Ziekengasthuis bevond zich ook ten zuiden van de Binnendieze in de Hinthamerstraat bij de Sint Annaplaats. Door de toegenomen bevolking en bebouwing in de binnenstad was in de 15e eeuw geen plaats meer voor uitbreiding van het Gasthuis. Daarop werd het terrein ten noorden van de Binnendieze aangekocht, waar men rond 1470 naartoe verhuisde. Het middeleeuwse Gasthuiscomplex werd in de nieuwe tijd diverse malen uitgebreid en voorzien van onder meer een pesthuis, een bakkerij, een brouwerij en een timmerwerkplaats. Vanaf het begin de van 20e eeuw werden verschillende gebouwen gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw.

Uit het onderzoek is gebleken dat het plangebied ligt op een kleine verhoging in het dekzand. Hierin bevindt zich een gegraven noord-zuid georiënteerde waterloop, met een aftakking naar het oosten, die mogelijk al in de 12e eeuw dateert, voordat het Predikherenklooster het terrein ten noorden van de Binnendieze bij het complex trok. Deze waterloop wordt in de 15e eeuw gedempt. Dan wordt het terrein opgehoogd, waarna de eerste bebouwing verschijnt. Doordat de gedempte waterloop zich in de ondergrond bevindt verzakken de 15e-eeuwse structuren. Ze worden enkele malen hersteld totdat ze eind 15e/begin 16e eeuw worden afgebroken en vervangen door enkele zwaar gefundeerde muren. Vermoedelijmet de komst van het Gasthuis. In de 17e/18e eeuw wordt het terrein opnieuw opgehoogd. De aangetroffen bebouwing is in alle perioden (in totaal zijn acht bouwfasen gedocumenteerd) spaarzaam, wat overeenkomt met het gebruik als achterterrein.k hangen al deze werkzaamheden samen.