Advies Op basis van de resultaten van het bureauonderzoek adviseert MUG ingenieursbureau in verschillende tracédelen archeologisch vervolgonderzoek uit te voeren: • Voor de tracédelen Zuidbarge/Oranjekanaal, Abel Tasmanstraat oostzijde en Eerste Boerdijk wordt geadviseerd een proefsleuvenonderzoek uit te voeren wanneer de grondwerkzaamheden hier breder worden dan de huidige (berm)sloot waarin de persleiding wordt aangelegd (Zuidbarge/Oranjekanaal, Abel Tasmanstraat oostzijde)/ de te vervangen persleiding (Eerste Boerdijk). • Voor het deel van het tracédeel Karel Doormanstraat dat de locatie van de Heerendijk snijdt wordt aanbevolen een opgraving, variant begeleiding uit te voeren wanneer de grondwerkzaamheden hier breder worden dan de te vervangen persleiding.

Voor de overige delen wordt geen vervolgonderzoek geadviseerd op basis van de lage archeologische verwachting of het feit dat de bodem hier zó verstoord is door de aanleg van kabels/leidingen/wegen dat de kans op in situ archeologische resten bijzonder klein is.

Het bevoegd gezag, gemeente Emmen, besluit hoe verder wordt omgegaan met het archeologisch erfgoed op basis van de bovenstaande adviezen.

Het voorliggende onderzoek is met de grootst mogelijke zorg uitgevoerd. Indien onverhoopt toch archeologische waarden aanwezig blijken te zijn binnen de vrijgegeven gebieden, wijzen wij op de wettelijke meldingsplicht hiervan (artikel 5.10 van de Erfgoedwet) om het documenteren van toevalsvondsten te garanderen “Degene die anders dan bij het verrichten van opgravingen een vondst doet waarvan hij weet dan wel redelijkerwijs moet vermoeden dat het een archeologische vondst betreft, meldt dit zo spoedig mogelijk bij onze minister”. Deze aangifte dient te gebeuren bij de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, in casu de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (vondstmelding via ARCHIS). De melding kan ook bij de provincie of gemeente gedaan worden (zie colofon voor contactgegevens).

Samenvatting onderzoek Aanleiding voor het hier beschreven archeologische bureauonderzoek is de vervanging van een persleiding in het zuiden van Emmen. Door deze werkzaamheden worden mogelijk archeologische resten bedreigd. Conform de Erfgoedwet is het onderzoeksgebied eerst onderzocht op de aanwezigheid van archeologische waarden. Het onderzoeksgebied beslaat een groot gebied en betreft het nieuwe tracé voor de persleiding.

Het onderzoeksgebied ligt grotendeels in een laagte tussen twee hoger gelegen keileemruggen, uitlopers van de Hondsrug, in. Ten zuiden en ten oosten van Emmen duikt de Hondsrug en vindt de overgang plaats naar het veenkoloniale gebied van Drenthe. Het westelijk deel van het onderzoeksgebied ligt op de (flank van de) westelijke keileemrug. Vanaf de late middeleeuwen ontstonden op de hogere delen van de keileemruggen door plaggenbemesting de essen.

In de laagte tussen beide keileemruggen lag vroeger een vrij groot meer, het Bargermeer. Het zuidelijke gedeelte van het meer bestond in latere tijden vooral uit laag- en hoogveen. Door de veenvorming groeide het meer steeds meer dicht waardoor er hier en daar slechts een kleine veenplas overbleef. Later, nadat Emmen tussen 1856 en 1858 werd aangesloten op het Oranjekanaal, droogde daardoor het meer op waardoor op dit gebied eerst voor agrarische doeleinden werd gebruikt en waar later het huidige industrieterrein Bargermeer werd gevestigd.

In het algemeen kan worden gesteld dat de kans op het aantreffen van archeologische resten het grootst is in gebieden die zich op de (flanken van de) keileemruggen bevinden. De top van het dekzand, waarin zich de podzolbodem heeft gevormd, betreft de laag waarin sporen van de prehistorische mens aanwezig kunnen zijn. In het humeuze esdek van de Zuidbarger es kunnen resten aangetroffen worden van bewoning en landbouw uit de middeleeuwen en de nieuwe tijd. Resten van bewoning uit oudere perioden, die zich onder het esdek kunnen bevinden, zijn over het algemeen goed geconserveerd door de afdekking door het esdek. Ook de locaties van het voormalige Bargermeer en het veengebied ten zuiden daarvan kunnen archeologische resten herbergen, al zullen deze resten vooral het gevolg zijn van eenmalige gebeurtenissen zoals vondstdeposities.

Rondom het onderzoeksgebied ligt een groot aantal archeologische vondstlocaties, onderzoeksmeldingen en monumentterreinen. Deze hebben betrekking op nederzettingen en grafstructuren vanaf de periode midden- en laat neolithicum tot en met de late middeleeuwen. Ook loopt door het onderzoekgebied de historisch bekende Heerendijk, een oude veendijk.

Op basis van de geomorfologische, bodemkundige, archeologische en historisch-topografische gegevens en de informatie betreffende recente verstoringen (aanleg kabels/leidingen/wegen) is per tracédeel een archeologische verwachting en een advies voor eventueel vervolgonderzoek opgesteld.