ADC ArcheoProjecten heeft in oktober en november 2015 een bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek uitgevoerd op de locatie Simon van Capelweg 109 in Noorden, gemeente Nieuwkoop. Aanleiding is de aanvraag van een omgevingsvergunning ten behoeve van de herbouw van een pand.
Op basis van het bureauonderzoek is een gespecificeerde verwachting opgesteld. Hieruit komt naar voren dat het plangebied tot de Late Middeleeuwen was gelegen in een uitgestrekt veenmoeras, waar zeer natte omstandigheden heersten. Vermoedelijk was het gebied vanwege het ontbreken van grote rivieren slecht toegankelijk. Aangenomen moet worden dat het gebied niet of slechts zeer spaarzaam door de mens werd bezocht. De kans op archeologische vindplaatsen uit de perioden voorafgaand aan de Late Middeleeuwen wordt daarom zeer klein geacht.
Vanaf de Late Middeleeuwen werden de veenmoerassen op grote schaal ontgonnen en in gebruik genomen voor de landbouw. De ‘Voorwech’, de voorloper van de huidige Simon van Capelweg, fungeerde hierbij als ontginningsas. Later werd het veen op grote schaal afgegraven ten behoeve van de turfwinning. Omdat ter plaatse van de ontginningsas de bewoning was geconcentreerd, bleef het veen in deze zone echter gespaard. Oude kaarten tonen aan dat reeds in het begin van de 19e eeuw in het plangebied bebouwing, vermoedelijk een boerderij, aanwezig was.
Op grond van de historische ontwikkeling van het gebied moet in het plangebied rekening worden gehouden met ontginningssporen alsook funderingsresten, die verband houden met de in het verleden aanwezige boerderij. Daarnaast moet rekening worden gehouden met de aanwezigheid van erfophogingen waarin zich allerlei vondsten, zoals fragmenten baksteen, aardewerk en glas bevinden. Bij de aanleg van een kelder in het oostelijk deel van het plangebied en sloop en nieuwbouw is het aannemelijk dat reeds delen van de vindplaats zijn vernietigd.
Teneinde deze verwachting te toetsen en waar nodig aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Het booronderzoek wijst uit dat de natuurlijke ondergrond van het plangebied uit mineraalarm bos- en rietveen (Hollandveen Laagpakket binnen de Formatie van Nieuwkoop) bestaat. Dit veen gaat naar boven toe over in een 90 cm dik veraard veenpakket.
De top van dit niveau bevindt zich op 125 à 60 cm –mv (circa 2,15 – 1,50 m – NAP). Het voorkomen van zandkorrels, kleibrokken en puinresten in dit veen duidt op antropogene bewerking.
In het veraarde veenpakket moet rekening worden gehouden met ontginningssporen alsook sporen en vondsten die verband houden met de boerderij die in het plangebied heeft gestaan. Ter plaatse van de ingegraven funderingen en kelder worden evenwel geen intacte resten meer verwacht.
