De Ridderzaal/Grote Zaal op het Binnenhof is een iconisch gebouw dat verbonden is aan de jaarlijks terugkerende vergadering van de Staten-Generaal op de derde dinsdag van september (Prinsjesdag) waarbij het staatshoofd de troonrede uitspreekt. Menigeen associeert het gebouw ook met de eerdere gebruikers, de graven van Holland, en denkt abusievelijk dat dit het oudste grafelijke gebouw op het Binnenhof is. Het loont de moeite om achter de Grote Zaal te kijken waar we een nog ouder grafelijk gebouw kunnen vinden, de Oude Zaal. Als we het over het grafelijk hof in Den Haag willen hebben, moeten we nog ruimer kijken: de kern bestaat uit het Binnenhof en daaromheen liggen voorterreinen, waaronder het Buitenhof afgesloten door grachten, een vijver en voorpoorten (Gevangenpoort, Spuipoort en Uiterste Poort). Van deze poorten bestaat alleen nog de Gevangenpoort dat, evenals de gebouwen van het Binnenhofcomplex, de status als rijksmonument heeft. De begindatum van de kern van het grafelijk hof ligt tussen 1230 en 1250. Het fungeerde als verblijfplaats of residentie voor de machthebbers en hun plaatsvervangers (stadhouders) en als regeringscentrum. Deze laatste functie heeft het nog steeds. Behalve de gebouwen is ook de ondergrond rond en onder de gebouwen van belang. Deze heeft archeologische waarde en is als zodanig aangegeven op de Haagse archeologische waarden- en verwachtingenkaart. Vanaf 1770 zijn er verschillende grote en kleine archeologische onderzoeken geweest op het hof. De mogelijkheid voor het schrijven van een rapport over het grafelijk en stadhouderlijk hof werd geboden door het programma van de afdeling Archeologie van de gemeente Den Haag voor de uitwerking van opgravingsprojecten van voor 2002. Sinds 2009 worden oude opgravingsprojecten en archeologische waarnemingen gepubliceerd waarbij logische combinaties worden gekozen. Gezien het grote historische belang van de locatie lag het voor de hand om de uitwerking hoog op de prioriteitenlijst te zetten .De digitale registratie en de interpretatie van verschillende onderzoeken op het grafelijk hof was in 2012 nog niet of onvolkomen uitgevoerd. Voorafgaand aan deze rapportage is begonnen met het digitaliseren van veldtekeningen en het maken van een database van de sporen in het programma Archeolink. Hierin zijn alle waarnemingen en opgravingen vanaf 1770 tot en met 2012 binnen de kern van het hof en de eerste schil, gevormd door de buitenpoorten van het hof, betrokken. Voor zover bouwhistorisch onderzoek uit de periode 2011-2013 sporen in de bodem betrof zijn ook deze betrokken. In het kader van de kennisverspreiding over het grafelijk hof is het van belang dat de registratie ook door een publicatie wordt gevolgd. Dit rapport heeft de volgende opzet: na een algemene inleiding en een overzicht van de geologie en de geschiedenis van het onderzoek komen de vraagstellingen aan bod. Daarna volgen de sporen uit waarnemingen en opgravingen. Dit hoofdstuk wordt besloten met een analyse van de dateringen van het muurwerk. Daarna wordt een deel van de archeologische vondsten toegelicht. Daarbij is een kort hoofdstuk over de dierlijke resten van het hof door Kinie Esser. Tot besluit worden de onderzoeksvragen beantwoord.
