In opdracht van het Projectbureau Ooijen-Wanssum heeft BAAC Archeologie en Bouwhistorie tussen 4 en 23 mei 2018 een opgraving uitgevoerd in plangebied Wanssum-Rondweg West, vindplaats W1 deelgebied Geelen, gelegen te Wanssum in de gemeente Venray. De aanleiding voor deze opgraving is de voorgenomen realisatie van de westelijke rondweg rondom Wanssum. De vindplaats ligt namelijk in dat tracé. Het uitgevoerde onderzoek is het vervolg op een
proefsleuvenonderzoek, waarbij een deel van een gebouwplattegrond en een concentratie vondstmateriaal uit de vroege ijzertijd zijn aangesneden. Van deze vindplaats is uiteindelijk 5.879 m2 opgegraven.
De vindplaats ligt op het Late Dryas terras. In het oosten van het onderzochte terrein is een ondiepe geul uit het Late Dryas aanwezig. In de top van de oeverafzettingen is sterke bodemvorming opgetreden. De afzettingen en het
sporenniveau worden afgedekt door het post-Romeinse dek dat op deze locatie afgezet is in de late middeleeuwen of nieuwe tijd. Onder dit dek is op het westelijke deel van het onderzochte terrein een vermoedelijk middeleeuwse
akkerlaag aanwezig.
Tijdens de opgraving zijn resten gevonden uit het mesolithicum, mogelijk het neolithicum, de bronstijd, de vroege ijzertijd, de Romeinse tijd, de middeleeuwen en de nieuwe tijd. Hiervan heeft de vindplaats uit de vroege ijzertijd veruit de meeste resten opgeleverd. Het betreft hier de sporen van een erf met huis en bijgebouwen uit de vroege ijzertijd, met op enige afstand ten oosten daarvan een cluster sporen, hoofdzakelijk kuilen, uit dezelfde periode. Het plattegrond van het huis is drieschepig en wordt op basis daarvan ingedeeld in het type Sittard-Rekem. De plattegrond is absoluut gedateerd in de periode 764-540 voor Chr. bij een waarschijnlijkheid van 95,4%. Ook op basis van aardewerkvondsten bleek een datering in de vroege ijzertijd het meest aannemelijk. Ten zuiden en zuidwesten van de huisplattegrond zijn de resten van een vierpalige spieker, minimaal drie driehoekige spiekers en een palenrij herkend. Het cluster sporen dat zich op een afstand vanaf zo’n 50 m ten oosten van het erf bevindt, is het resultaat van verschillende activiteiten, waaronder het stoken van ovens en het wegwerken van huishoudelijk afval in kuilen.
Afval werd ook gedumpt aan de rand van de paleogeul. Enkele kuilen bevatten veel onverbrand natuursteen dat als grondstof voor het maken van vaatwerk (magering) kan zijn bedoeld. Vondstmateriaal wijst op nog andere activiteiten
die binnen de nederzetting plaatsvonden: het spinnen van wol, de bereiding van voedsel, het scherpen van gereedschappen en het malen van voedsel. In de nederzetting werden onder andere pluimgierst, bedekte gerst, emmertarwe en hazelnoten gegeten. Ook zullen dieren zijn gehouden en geconsumeerd, maar hiervan zijn vrijwel geen resten teruggevonden. De vindplaats uit de vroege ijzertijd is begrensd in noordelijke, oostelijke en westelijke richting. In zuidelijke richting loopt de vindplaats door buiten de opgegraven zone.
Uit vroegere perioden zijn alleen losse vondsten verzameld uit sporen die samenhangen met de nederzetting uit de vroege ijzertijd en uit natuurlijke bodemlagen en de middeleeuwse akkerlaag. Het gaat hier dus om opspit van
ouder materiaal. Het betreft enkele stukken bewerkt vuursteen en natuursteen uit het mesolithicum, het neolithicum en/of de bronstijd en enkele scherven aardewerk uit de bronstijd. Ook uit de Romeinse tijd stammen enkele losse
vondsten van aardewerk.
In de middeleeuwen was het terrein in gebruik als akker. Uit deze periode zijn de resten van een perceelsindeling gevonden, die nog (deels) te herkennen is op de kadastrale kaart uit het begin van de 19e eeuw. Tot in de jaren 60 van
de vorige eeuw heeft dwars over het onderzoeksterrein een ongenaamd pad gelopen, waarvan de resten zijn teruggevonden in de vorm van karrensporen en bermgreppels. Vermoedelijk heeft het pad een oorsprong in de middeleeuwen. Een vroegere fase van perceelsindeling wordt gevormd door een spitsvormige greppel die over een lengte van zo’n 190 over de opgraving werd blootgelegd.
