Samenvatting

Transect heeft in april en mei 2014 een archeologisch vooronderzoek uitgevoerd in een plangebied aan de Vorrelsweg 1 te Borger (gemeente Borger-Odoorn). De aanleiding voor het onderzoek is de aanvraag van een omgevingsvergunning ten behoeve van de uitbreiding van een bestaande ligboxenstal op het erf en de bouw van een nieuwe melkveestal en woning. Het plangebied heeft in het bestemmingsplan een archeologische dubbelbestemming. Voor bodemingrepen die groter zijn dan 500 m2 en dieper reiken dan 30 cm onder maaiveld geldt een archeologische onderzoeksplicht. Deze grenzen worden door de geplande bouwwerkzaamheden overschreden. Daarom is onderhavig onderzoek uitgevoerd.

 Uit het bureauonderzoek blijkt dat het plangebied een middelhoge verwachting heeft op archeologische waarden uit de periode Midden-Paleolithicum – Romeinse Tijd. Deze verwachting is gebaseerd op de in het onderzoeksgebied bekende archeologische complexen en de bewoningsmogelijkheden die het plangebied bood – dat wil zeggen een landschappelijke overgangszone tussen en hoger gelegen dekzandrug en een lager gelegen beekdal.  Op basis van historisch kaartmateriaal heeft het plangebied tot in de 19e eeuw deel uitgemaakt van een groot heideveld. Nederzettingsresten uit de Middeleeuwen worden dan ook niet verwacht. In de late 19e en de vroege 20e eeuw heeft enkel een weg door (een deel van) het plangebied gelopen. Er heeft tot op heden geen bebouwing gestaan. Nederzettingsresten uit de Nieuwe Tijd, anders dan het huidige van oorsprong 20e-eeuwse erf, worden dan ook niet verwacht.  Op basis van de veldresultaten ligt het plangebied in een zone waar sprake is van tot in de C-horizont afgetopt dekzand, wat betekent dat het archeologisch relevante niveau grotendeels is verdwenen. In het dekzand zouden alleen nog diep ingegraven sporen verwacht kunnen worden, zoals bijvoorbeeld waterputten. Roestvlekken komen al binnen 50 cm –Mv voor. Dit wijst er op dat de omstandigheden in het plangebied vrij drassig zijn geweest, wat het een aanzienlijk minder aantrekkelijke locatie maakt voor bewoning dan de dekzandrug even verder naar het noorden of de Hondsrug verder naar het oosten. Dit komt ook overeen met (het ontbreken van) resultaten van archeologisch onderzoek direct ten oosten van het erf aan de Vorrelsweg 1. Er zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen.