Er is een archeologisch bureau- en veldonderzoek uitgevoerd voor twee tracés langs de Oudebostocht en de Hondtocht te Dronten, gemeente Dronten, provincie Flevoland (Figuur 1). De aanleiding voor het onderzoek is de voorgenomen aanleg van duurzame oevers. In het kader hiervan vinden ontgravingen plaats om the oevertaluds af te vlakken aan beide zijden van het water. Deze ingrepen betekenen een bedreiging voor eventueel aanwezige archeologische waarden.
Het plangebied valt onder het bestemmingsplan 'Buitengebied Dronten' en heeft grotendeels een Dubbelbestemming Waarde Archeologie 3. Deze dubbelbestemming is afgeleid van de Beleidskaart Archeologie van de gemeente Dronten (Eimermann et al. 2009). Dit houdt in dat bij verstoringen dieper dan 40 centimeter onder maaiveld en groter dan 500 vierkante meter archeologisch onderzoek uitgevoerd moet worden. Zowel de oppervlakte als de diepte zullen overschreden worden met de huidige ontwikkelingsplannen.
Het gebied ligt in een deel van het dekzandlandschap dat gedurende het neolithicum (Appendix I) in een veenmoeras veranderde. Vuursteenvindplaatsen van jager-verzamelaars uit het laat-paleolithicum en het mesolithicum liggen vaak op relatief hooggelegen delen van het dekzandlandschap in de nabijheid van water. In het plangebied geldt daarom een middelhoge verwachting voor resten van nederzettingen van jagers-verzamelaars uit de steentijd op dekzandkoppen. Voor resten uit latere perioden geldt hooguit een middelhoge verwachting voor scheepswrakken.
Om het gespecificeerd archeologisch verwachtingsmodel te toetsen zijn in het plangebied 140 boringen gezet. Uit de resultaten hiervan blijkt dat een afgedekt dekzandlandschap aanwezig is waarvan de top sterk aan erosie blootgesteld heeft gestaan. In de langs de Oudebostocht geplaatste boringen is onder de bouwvoor een pakket her-afgezet dekzand aangetroffen terwijl langs de Hondtocht onder de bouwvoor een pakket zwak humeuze klei is waargenomen. Langs deze laatste tocht ligt het maaiveld bovendien ongeveer veertig centimeter lager dan langs de Oudebostocht. Dit weerspiegelt de ligging van de Hondtocht op een vlakte van getij-afzettingen ten opzichte van de ligging van de Oudebostocht op welvingen van zee- of meerbodemafzettingen. Langs beide tochten is de top van het dekzand vaak geërodeerd. Langs de Hondtocht vond deze erosie plaats voorafgaande aan de veenvorming en langs de Oudebostocht voorafgaande aan de her-afzetting van de geërodeerd top van het dekzand. Langs het zuidelijke deel van deze laatste tocht ontbreekt hierdoor het veenpakket dat op alle overige onderzochte gebieden boven het dekzand ligt. De top van dit veen is in alle gevallen geërodeerd.
Langs beide tochten is een dekzandkop aangetroffen. Op het centrale deel van de Hondtocht lijkt deze uit twee delen te bestaan met een tussenliggende waterloop. Deze dekzandkoppen worden gekenmerkt door nog grotendeels intacte podzolbodems. Langs de Oudebostocht zijn sporen van podzolvorming waargenomen op het noordelijke en het centrale deel. Deze liggen echter niet op dekzandkoppen. Langs deze tocht ligt een dekzandkop op het zuidelijke deel van de onderzochte zone. Door erosie hiervan zijn hierop geen sporen van podzolvorming meer aanwezig. Pal ten noorden hiervan lijkt de voortzetting te liggen van de langs het centrale deel van de Hondbostocht aangetroffen waterloop.
Selectieadvies (KNA 4.0 VS07) door drs. R.P. Exaltus (senior KNA-archeoloog/prospector)
De langs de Oudebostocht aangetroffen dekzandkop is dermate sterk geërodeerd dat hier geen behoudenswaardige archeologische resten uit de steentijd meer verwacht hoeven te worden. Op veel van de overige delen van de onderzochte zones wijst het ontbreken van sporen van podzolvorming op de ongeschiktheid van het landschap voor bewoning tijdens de steentijd. Op de delen van de onderzochte zones waarop wel (nog deels) intacte podzolbodems zijn aangetroffen, heeft het zorgvuldig doorzoeken van de top van het dekzand geen archeologische indicatoren opgeleverd. Zelfs houtskoolspikkels die doorgaans in een ruime spreiding rond steentijdvindplaatsen voorkomen, ontbreken volledig. Tijdens het onderzoek zijn evenmin houtresten gevonden die op scheepswrakken zouden kunnen wijzen.
In verband met het bovenstaande geven de resultaten van het onderzoek voor De Steekproef geen aanleiding tot het adviseren van nader archeologisch onderzoek.
Echter: De gemeente Dronten (dhr. E. Heldoorn) heeft het rapport getoetst en heeft besloten dat graafwerk langs de Hondtocht ter plaatse van de zandkop op kavel 017 onder archeologische begeleiding plaats moet vinden. Van de archeologische begeleiding wordt een goede verslaglegging/ rapportage gemaakt, waarin in woord en beeld is weergegeven hoe te werk is gegaan en wat de resultaten hiervan zijn geweest.
In alle gevallen geldt dat indien bij toekomstig graafwerk toch archeologische grondsporen worden aangetroffen en/of vondsten worden gedaan, hiervan direct melding dient te worden gemaakt conform de Erfgoedwet 2015, artikel 5.10 & 5.11. Wij adviseren dit te doen bij de gemeente Dronten.
