Bureauonderzoek en Verkennend Booronderzoek Archeologie Plangebied Snodenhoeksestraat 14-16 te Elst Gemeente Overbetuwe

Hamaland Advies heeft in opdracht van van Buro Ontwerp & Omgeving in opdracht van de familie Van Eimeren-Cornelissen een bureauonderzoek en een verkennend booronderzoek uitgevoerd, voor de bouw van nieuwe woningen met stallen en erven. Ook is een geplande verbreding van een watergeul over een lengte van 35 meter onderzocht. Het plangebied bevindt zich aan de Snodenhoeksestraat 14 en 16 te Elst, gemeente Overbetuwe (zie bijlage 1). De geplande nieuwbouw (bouwvlak) heeft een omvang van 5.000m². Op verzoek van de opdrachtgever is een deel van het onbebouwde deel van het plangebied onderzocht (zie bijlage 1 voor plan- en onderzoeksgebied) met een oppervlak van 5.000m². De verwachtte verstoringsdiepte voor de nieuwe bebouwing bedraagt circa 100cm-mv. De boringen zullen worden doorgezet tot 2 m-mv met enkele diepere boringen tot in de Pleistocene bodem (maximaal 3 m-mv).

Op grond van de archeologische verwachting conform de beleidskaart van gemeente Overbetuwe ligt het plangebied op een terrein van (hoge) archeologische waarde (AWV 2). Het beleidsadvies hiervoor is: streven naar behoud in huidige staat. Bij bodemingrepen dieper dan 30 cm-mv is, ongeacht de oppervlakte van de ingreep, archeologisch onderzoek verplicht (IVOprotocol 2). Hieruit moet blijken of met de geplande bodemingreep geen archeologische waarden worden verstoord. Het plangebied dient door de overschrijding van de vrijstellingsgrens voorafgaand aan de vergunningverlening in het kader van de Wet op de archeologische monumentenzorg (Wamz), te worden onderzocht. Het uitgevoerde onderzoek bestaat uit een KNA conform bureauonderzoek dat aangevuld is met een inventariserend veldonderzoek (verkennende fase).

Conclusie bureauonderzoek Het bureauonderzoek toonde aan dat een lage trefkans geldt voor vindplaatsen vanaf de IJzertijd en een hoge trefkans op vindplaatsen vanaf de Romeinse Tijd door de nabijheid van diverse Romeinse en Middeleeuwse resten in het naastgelegen gebied. Het plangebied heeft voor zover het te herleiden is op historische kaarten, altijd een agrarische functie gehad. Vanaf 1811-1832 is bebouwing bekend. De aanwezigheid van een 'Ganzenberg' geeft een mogelijke verhoging in het landschap aan. Deze verhoging is vanaf 1950 niet meer aangegeven op de kaarten, wat mogelijk duidt op een gedeeltelijke egalisatie. Deze ontwikkelingen kunnen tot een bodemverstoring hebben geleid. Daarom is aansluitend een inventariserend veldonderzoek uitgevoerd in de vorm van een verkennend booronderzoek.

Conclusie veldonderzoek In totaal zijn op 12-08-2016 elf boringen geplaatst die gelijkmatig verdeeld zijn over het onderzoeksgebied. De eerste twee meter zijn geboord met een Edelmanboor met een boordiameter van 7 cm. Vanaf een diepte van 2,0m-mv tot 3,0 m-mv is geboord met een steekguts van met een diamater van 3 cm. Onder de bouwvoor is een dik pakket van ophogingslagen aangetroffen tot een diepte van gemiddeld 180 cm-mv. Dit pakket bestaat uit voornamelijk zandige klei die afwisselend in mindere of meerdere mate roestig is. Dit is het gevolg van sterk wisselende grondwaterstanden in het plangebied, waarbij oxidatie en/of reductie optreed. Onder deze ophogingslaag is een dun laagje van oever of beekafzettingen aanwezig. Hieronder zijn de Formaties van Echteld en Nieuwkoop aangetroffen. De omgewoelde top van de Formatie van Echteld geeft aan dat na de bedijking landbouw heeft plaatsgevonden.

Selectieadvies Op grond van de onderzoeksresultaten van het verkennend booronderzoek is gebleken dat er in het plangebied tot een diepte van circa 180 cm-mv uitsluitend ophogingslagen voorkomen op zwak ontwikkelde oeverafzettingen op komklei van de Formatie van Echteld. Er zijn geen indicaties dat er in het plangebied archeologische vindplaatsen aanwezig zijn of te verwachten zijn. De geplande nieuwbouw leidt niet tot verstoring van archeologisch waardevolle niveaus. Vervolgonderzoek wordt derhalve niet noodzakelijk geacht. Voor de in het zuidelijk deel van het plangebied gelegen bouwkavel geldt dat de ondergrond verstoord is tot in de top van de Formatie van Echteld, waardoor eventuele archeologische niveaus verdwenen zijn. Wij adviseren daarom om de hoge archeologische waarde op de beleidskaart voor dit deel van het plangebied bij te stellen naar laag met als indicatie ‘verstoord’.

Selectiebesluit Het conceptrapport is op 6 september 2016 beoordeeld door drs. L. Smole namens de Regioarcheoloog van gemeente Overbetuwe (drs. J. Habraken). Behoudens diverse inhoudelijke opmerkingen, die in deze definitieve rapportage zijn verwerkt, is het selectieadvies overgenomen. Er wordt géén archeologisch vervolgonderzoek geadviseerd. De nieuwbouw leidt niet tot de aantasting van archeologische niveaus. En er zijn geen indicaties dat er in het plangebied archeologische vindplaatsen aanwezig zijn of worden verwacht.

Voorbehoud Het uitgevoerde onderzoek is op zorgvuldige wijze verricht volgens de algemeen gebruikelijke inzichten en methoden. Het archeologisch onderzoek is erop gericht om de kans op het aantreffen dan wel vernietigen van archeologische waarden bij bouwwerkzaamheden in het plangebied te verkleinen.

Verder dient te allen tijde bij het afgeven van een omgevingsvergunning de wettelijke meldingsplicht (ex artikel 53 Monumentenwet 1988) kenbaar te worden gemaakt, om het documenteren van toevalsvondsten te garanderen: ‘Degene die anders dan bij het doen van opgravingen een zaak vindt waarvan hij weet dan wel redelijkerwijs moet vermoeden dat het een monument is (in roerende of onroerende zin), meldt die zaak zo spoedig mogelijk bij onze minister’. Deze aangifte dient te gebeuren bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort. Het verdient aanbeveling ook de verantwoordelijke ambtenaar van de gemeente Overbetuwe (e-mail: h.huisman@overbetuwe.nl) hiervan per direct in kennis te stellen.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-zfw-g2af
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-eh-05xg
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:198785
Provenance
Creator Kuijl, E.E.A. van der
Publisher Data Archiving and Networked Services (DANS)
Contributor Hamaland Advies
Publication Year 2021
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; License: http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0; http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Text
Format application/pdf
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (5.838 LON, 51.926 LAT); Snodenhoeksestraat 14 en 16; Snodenhoek; Elst; Overbetuwe; Gelderland