Prehistorische sporen en nieuwetijdse landinrichting in de weerd Wanssum

Tussen 13 en 24 maart 2017 heeft BAAC in opdracht van Mooder Maas, een samenwerkingsverband tussen Dura Vermeer en Ploegam, een archeologische opgraving uitgevoerd op vindplaats 5-1 in de weerd Wanssum.

De locatie maakt deel uit van het overkoepelende plangebied Gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum. Hierbij zal een hoogwatergeul worden aangelegd ter verbetering van de waterhuishouding van de Maas bij (extreem) hoge waterstanden. Op deze wijze wordt getracht om de impact van hoge afvoeren van de Maas in de toekomst te beperken. Tevens zullen op verschillende plekken in het gebied (waaronder onderhavig plangebied) wegen en bruggen worden aangelegd. Door de realisatie van de plannen zal de bodem (plaatselijk) tot maximaal 6 m beneden het huidige maaiveld worden afgegraven. Binnen deze diepte kunnen zich archeologische vindplaatsen bevinden, die als gevolg van de werkzaamheden gevaar lopen om vernietigd te worden.

Het archeologisch onderzoek op vindplaats 5-1 vormt de eindfase van een serie archeologische onderzoeken op dit terrein, bestaande uit een tweetal verkennende booronderzoeken, een karterend booronderzoek in combinatie met kijkgaten en een waarderend proefsleuvenonderzoek. Uit de vooronderzoeken is geconcludeerd dat vindplaats 5-1 op een uitloper van een kronkelwaardrug ligt, die ten oosten van de vindplaats intensief bewoond is geweest in de (late) prehistorie (vindplaats 2). De geplande ontwikkelingen konden dermate worden aangepast dat vindplaats 2 in situ behouden kon worden, maar voor vindplaats5-1 gold dit niet. Naar aanleiding van deze afspraken, werd door de bevoegde overheid besloten dat vindplaats 5-1 nader onderzocht moest worden.

Tijdens het onderzoek zijn in totaal zes opgravingsputten met een totale oppervlakte van 8600 m2 onderzocht. De grondsporen zijn aangetroffen in de top van de zandige kronkelwaardafzettingen én in de top van een jonger zandlichaam behorende bij een chûte. Het zandlichaam behorende bij deze geomorfologische eenheden vormt een oost-west georiënteerde rug binnen het onderzoeksgebied. Het sporenvlak is goed begrensd en wordt vanuit de noorden zuidzijde begrensd door met gelaagde klei en zwak siltig zand opgevulde geulen. De noordelijke laagte was reeds tijdens de vooronderzoeken als geul geclassificeerd. De aard van de zuidelijke begrenzing van de vindplaats was voorafgaand aan de opgraving nog onbekend. Op basis van de resultaten van het vooronderzoek bestonden hiervoor twee mogelijkheden: betreft het hier een geul of is er sprake van een komgebied? Op vindplaats 5-1 is een aantal antropogene sporen aangetroffen die chronologisch aan de periode tussen de midden-bronstijd en de ijzertijd en aan de nieuwe tijd te koppelen zijn. De datering van de sporen is niet altijd mogelijk, omdat hierin nauwelijks vondsten zijn aangetroffen. Op basis van de aangetroffen vondsten, kan geconcludeerd worden dat het niveau op het hoogste deel van de kronkelwaardrug in ieder geval vanaf het neolithicum of de bronstijd aan het maaiveld heeft gelegen. De meeste aanlegvondsten dateren in de middenbronstijd en de ijzertijd, maar ook zijn enkele neolithische vuursteenvondsten aangetroffen. Vondsten uit de Romeinse tijd en vroege middeleeuwen ontbreken nagenoeg. Hoe de prehistorische vindplaats (vindplaats 5-1) geïnterpreteerd moeten worden, is niet geheel zeker, maar het lijkt dat de enkele prehistorische sporen een perifere zone vormen van de naastgelegen vindplaats 2, die zich verder richting het noordoosten en oosten uitstrekt en (hoofdzakelijk) archeologische sporen uit het midden-neolithicum tot en met de late ijzertijd bevat. Een tweede mogelijkheid is dat de prehistorische sporen bij het akkerareaal horen dat hier in de bronstijd, ijzertijd (en later) waarschijnlijk gelegen heeft, zonder dat er sprake is van echte bewoning op deze locatie.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-zqd-b9g3
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-7a-ctdx
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:138610
Provenance
Creator Kubistal, P.; Weterings, P.
Publisher Data Archiving and Networked Services (DANS)
Contributor Bloo, S.B.C.; Grabowski, R.A.; Kalisvaart, C.C.; BAAC; Mooder Maas
Publication Year 2019
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; License: http://creativecommons.org/licenses/by/4.0; http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Dataset
Format application/pdf; image/jpeg; adobe illustrator; portable network graphics; Qgiss; GIS-bestand; .csv; .gml
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (6.104W, 51.544S, 6.104E, 51.545N); Opgraven vindplaats 5.1; Wanssum; Venray; Limburg