Van haven tot hof

In 2017 is de riolering in de Koningshof vervangen. Het nieuwe riool is deels op de locatie van het oude riool gelegd. Het oude riool bestond uit een enkele buis. Deze werd vervangen door een gescheiden stelsel met twee buizen. Hierbij werd de bodem verstoord. Het noordelijke deel van het plangebied, op de kruising van de Oude Haven – Koningshof, ligt in het gebied dat mogelijk vanaf de Karolingische periode werd bewoond. Sporen uit deze periode zijn echter niet aangetroffen. Het plangebied tussen de Oostersteeg en Gedempt Achterom werd na ca. 1560 bewoond. Hiervoor was het gebied in gebruik als weidegrond. Vermoedelijk vormde de Koningshof oorspronkelijk grotendeels een verkavelingssloot. Nadat het gebied in de tweede helft van de 16de eeuw werd bewoond, werd de oorspronkelijke verkavelingssloot omgevormd tot gracht. Het terrein tussen de Oude Haven en Oostersteeg werd in ieder geval vanaf de 13de eeuw gebruikt. Gedurende de Middeleeuwen werd de zuidoever alsmaar opgehoogd. Hiervoor werd voornamelijk huishoudelijk afval en organische klei gebruikt. Aangezien huizen in deze periode uit hout en mogelijk zoden bestonden, zijn sporen uit deze periode moeilijk terug te vinden. Restanten verbrand leem en gestapelde zoden getuigen uit deze periode. Tussen 1560 en 1588 werd het weidegebied aan beide zijden van de Koningshof bebouwd. Tussen de Wik en het Achterom ontstonden haaks op de Koningshof aaneengesloten rijen huizen. Deze situatie lijkt tot halverwege de 17de eeuw ongewijzigd. Tussen 1599 en ca. 1640 werd het deel van de Wik ten oosten en een klein ten westen van de Koningshof gedempt. Voor het dempen van dit deel is eerst waarschijnlijk beschoeiing geplaatst aan weerszijden van het water. Vervolgens is het dichtgestort. De oostzijde van deze beschoeiing is tijdens het onderzoek teruggevonden. Op de kruising van de Koningshof – Oostersteeg werd de westgevel van een 17de-eeuws huis aangetroffen. Dit huis is zichtbaar op zowel de kaart van Utenwael uit 1599 als die van Blaeu uit ca. 1640. Opvallend aan de fundering van het huis is de samenstelling van de bakstenen. In de onderste laag werden bakstenen met verschillende afmetingen aangetroffen, waaronder een fragment van een 13de-eeuwse klootstermop. Tussen ca. 1640 en 1743 werd de westelijke helft van de Wik gedempt. Op het kadastrale minuutplan uit 1825 is te zien dat de bebouwing aan zowel de Oostersteeg als de oostkant van de Koningshof sterk afnam. In de 19de-eeuwse situatie is te zien dat vrijwel de hele noordoever van de Westerhaven onbebouwd is. De doorsteek tussen de Oude Haven en de Oostersteeg is verdwenen en ook de doorsteek tussen de Koningshof en de Oostersteeg is versmald. Deze versmalling ging vermoedelijk gepaard met de bouw van een 18de-eeuws pand. Op het kadastrale minuutplan staat een ca. zeventien meter lang pand weergeven. In 1825 stond het pand op naam van Pieter Rop en werd het als pakhuis gebruikt. Aan de noordzijde van het pand is een vierkante waterput gevonden. Deze is waarschijnlijk tegelijk met de bouw van het huis gebouwd en in de late 19de eeuw dichtgegooid. Op een foto uit 1915 is het pand en de versmalling tussen de Koningshof en de Oostersteeg nog zichtbaar. In 1930 is het pand, of tenminste een deel ervan, verdwenen.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-xnz-m8ra
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-kv-5f2c
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:126442
Provenance
Creator Leek, J.; Leeuwen, J. van; Stellingwerf, W; Bartels, M.H.
Publisher Archeologie West Friesland
Contributor Schrickx, C.P.; Kossen, M.; Duijn, D.M.; Sitter-Homans, A.L. de; Schinning, F.C.
Publication Year 2019
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; License: http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0; http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Dataset
Format application/pdf; application/msword; image/jpeg; arcgis / shp; illustrator / ai; autocad / dxf; access / accdb; excel / xlsx
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (5.109 LON, 52.773 LAT); Koningshof; Oude Haven; Oostersteeg; Medemblik; Gemeente Medemblik; Noord-Holland