BAAC heeft op 24 en 25 april 2012 in opdracht van de DCM Exploitatie Lomm bv een definitief archeologisch onderzoek uitgevoerd in het plangebied Lomm Hoogwatergeul fase 4. Tijdens het onderzoek zijn in totaal vier opgravingsputten met een totale oppervlakte van 1250 m2 onderzocht door middel van twee vlakken. De aanleiding voor het archeologisch onderzoek is de voorgenomen realisatie van een hoogwatergeul voor de Maas.
Het uitgevoerde onderzoek is het vervolg op een Inventariserend Veldonderzoek (IVO-p) dat in 2003 door ADC Archeoprojecten is uitgevoerd. In het meest noordelijke deel van een proefsleuf (ADC-105) is toentertijd een sporencluster en een aardewerkconcentratie uit de vroege ijzertijd aangetroffen. De sleuven van het BAAC-onderzoek in 2012 zijn aangelegd op het hoogste deel van het Maasterras en zijn beperkt van omvang. Doel van het onderzoek was enkele vragen te beantwoorden die tijdens het dusver uitgevoerde onderzoek in Lomm, fase 1 tot en met 3, nog open zijn gebleven.
Uit het onderzoek in 2012 bleek dat sprake is van een concentratie grondsporen. De concentratie sporen, die een doorsnede heeft van circa 120 bij 60 m, is gelegen op het hoogste deel van het Maasterras. In de meeste sporen is weinig tot geen vondstmateriaal aangetroffen. Aangenomen wordt dat de meeste sporen uit de ijzertijd dateren en dat hier een nederzetting gelegen is.
Uit de profielopbouw blijkt dat de vier aangelegde sleuven op een met matig fijn tot matig grof zand, opgebouwde vlechtende rivierbank uit de Late Dryas liggen. In eerste instantie werd gedacht dat hier mogelijk sprake kon zijn van een restant van een oever uit het Allerød interstadiaal vanwege de aanwezigheid van een duidelijke “fining-upward”-sequentie en de relatief fijne mediane korrelgrootte van het beddingzand. Uit OSL-dateringen bleek echter dat dit niet het geval is. Het terrasrestant wordt afgedekt door een maximaal één meter dik pakket silthoudend zand dat op basis van onderliggende archeologische resten en eerder uitgevoerde OSL-dateringen hoogstwaarschijnlijk uit de middeleeuwen/nieuwe tijd dateert. Dit zandpakket is geleidelijk aan afgezet bovenop het terras en heeft tot een goede conservering van eventueel aanwezige archeologische resten geresulteerd.
