Gennep. Genneperhuisweg en de Haspel

In opdracht van de gemeente Gennep heeft BAAC (onderzoeks- en adviesbureau voor Bouwhistorie, Archeologie, Architectuur- en Cultuurhistorie) een opgraving en een archeologische begeleiding uitgevoerd aan de Genneperhuisweg en de Haspel te Gennep. De aanleiding voor het onderzoek was de vernieuwing van de riolering in de Haspel en de aanleg van hemelwaterafvoer in de Genneperhuisweg. Het plangebied ligt aan de noordoostelijke rand van de historische kern van Gennep, ter plekke van de straat de Haspel en de voormalige stadsmuur met stadsgracht aan de Genneperhuisweg.

Tijdens eerdere opgravingen is al vastgesteld dat Gennep vanaf de veertiende eeuw omgeven was door twee stadsgrachten. Ook op kaartmateriaal uit de zeventiende eeuw is aan de noordoostzijde, tussen de rivier de Niers en de stadsmuur, een gracht weergegeven. De Niers vervulde hier de functie van buitenste gracht. De binnenste gracht, tussen de Niers en de stadsmuur, is vermoedelijk aan het einde van de zeventiende eeuw of het begin van de achttiende eeuw gedempt. Verondersteld werd dat de ligging van deze voormalige binnenste gracht overeen komt met het verloop van de huidige Genneperhuisweg. Uit boringen gedaan tijdens het onderzoek is gebleken dat ter hoogte van de Genneperhuisweg inderdaad een gracht heeft gelegen. De bakstenen stadsmuur bleek gelegen te zijn in het verlengde van de huidige kerkhofmuur langs de Genneperhuisweg. De bouw van de stadsmuur op deze locatie wordt in de eerste helft van de veertiende eeuw gedateerd. De stadsmuur blijkt hier tot op grote hoogte bewaard gebleven. De oorspronkelijke muurdikte is op deze locatie niet bewaard gebleven want de stadsmuur is aan de veldzijde verweerd en/of afgekapt. De resterende muurdikte bedroeg 82 cm. Tegen de veldzijde is in de eerste helft van de achttiende eeuw een klamp aangezet met een muurdikte van circa 50 cm. In de eerste helft van de veertiende eeuw is het onderzoeksterrein binnen de stadsmuur met circa een meter opgehoogd. Tegen de stadszijde van de stadsmuur bevonden zich meerdere straatniveaus bestaande uit baksteengruis/brokken met daartussen ophooglagen. De bestratingen kwamen voor over een breedte van 3,5 à 4 m. De oudste bestratingen dateren uit veertiende, de jongste uit de achttiende eeuw. Ten oosten van de Haspel werden de resten van een laatmiddeleeuws, rechthoekig pand aangetroffen. Een begindatering vanaf de tweede helft van de veertiende eeuw is mogelijk maar een vijftiende/zestiende eeuwse datering evenzeer. De oudste fase van het pand bestond uit een rechthoekige bakstenen fundering met penanten en had (vermoedelijk) afmetingen van 15 x 7,1 m. Bakstenen penanten tonen aan dat de opbouw uit een houtskelet bestond. Het huis was ingedeeld in twee ruimtes (A+B), gescheiden door een brandmuur met een haard aan beide zijden. In woondeel A werden tegen de schouw de resten van een bakstenen stookvloer gevonden, in het overige deel van deze ruimte was een lemen vloer aanwezig. In de tweede helft van zeventiende eeuw pand is het houtskelet vervangen door een opbouw van baksteen. Het is niet duidelijk wanneer in het zuidelijk deel het pand (B) een half boven de grond uitstekende kelder is toegevoegd. Na 1850 werd in deze kelder een waterput aangelegd. Ten zuiden van het pand bevond zich een aangrenzende bakstenen schuur waar mogelijk een pottenbakkerij in was gevestigd. Het schuurdeel achter het pand wordt niet weergegeven op de kadastrale kaart uit 1730-1732, maar wel op de kadastrale kaart uit 1811-1830; mogelijk is deze schuur in de tussenliggende periode gebouwd. Op basis van historische gegevens kan vermeld worden dat in dezelfde periode het noordelijke deel van het middeleeuwse pand (A) gesloopt is en er een ander gebouw op dezelfde locatie verscheen. De opgraving in de Haspel leverde ook gegevens op met betrekking tot enkele perceelsgrenzen. De rooilijn aan de zuidzijde van de straat Haspel is in het verleden tot drie maal toe verlegd waardoor de straat steeds breder is geworden. De oudste rooilijn dateert vermoedelijk uit de middeleeuwen, een ander komt overeen met de kadastrale kaart uit 1811-1832. De jongste rooilijn is tot stand gekomen na de verwoesting van de aangrenzende panden in de Tweede Wereldoorlog.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-xa7-remc
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-is-8qsn
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:78856
Provenance
Creator Mooren, J.R.
Publisher BAAC bv
Contributor Hoogendijk, T.; Hendriksen, M.; Boer, E.A.M. de; BAAC bv; Gemeente Gennep
Publication Year 2018
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; License: http://creativecommons.org/licenses/by/4.0; http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Dataset
Format application/pdf; image/tiff; image/jpeg; .xls
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (5.969W, 51.702S, 5.970E, 51.703N); Genneperhuisweg en de Haspel; Gennep; Gemeente Gennep; Limburg