15073931 MON.RHO.ARC Eindrapportage archeologisch bureauonderzoek Willeskop 64-68 te Montfoort

Gespecificeerde archeologische verwachting Op basis van de verzamelde landschappelijke gegevens ligt het plangebied binnen de meandergordel/stroomgordel van de Hollandsche IJssel. Deze meandergordel/stroomgordel heeft actief gesedimenteerd vanaf circa 240 voor Chr. tot 1285 na Chr. (Late-IJzertijd t/m Late-Middeleeuwen A), het jaar waarin op last van Floris V de Hollandse IJssel bovenstrooms (bij Vreeswijk) afgedamd werd van de Lek. Dit maakte een eind aan de sedimentatie. Afzettingen die gesedimenteerd zijn voordat de meandergordel/stroom¬gordel van de Hollandsche IJssel ontstond, zullen grotendeels zo niet geheel zijn geërodeerd. Specifiek binnen het plangebied zullen dit afzettingen zijn die gesedimenteerd zijn tijdens de actieve fase van de meandergordel/stroomgordel van Willeskop, tussen circa 5890 en 5220 voor Chr. (Mesolithicum). De beddingafzettingen van de huidige dan wel verlaten meandergeulen van (grote) de meandergordels/stroomgordels reiken vaak tot in de dekzandafzettingen dan wel de vlechtende Pleistocene rivierterrasafzettingen. De Hollandsche IJssel wordt gerekend tot één van deze grote systemen. Eventueel aanwezige archeologische resten uit de perioden vóór de Late-IJzertijd die in de top van de afzettingen hebben gelegen, gesedimenteerd tijdens de actieve fase van oudere meandergordels/stroomgordels, zullen tevens zijn geërodeerd (geen ligging meer in hun oorspronkelijke context). Daarom geldt er geen archeologische verwachting meer voor resten uit de perioden (Laat-)Paleolithicum t/m Midden-IJzertijd.

Met het ontstaan van de meandergordel/stroom¬gordel van de Hollandsche IJssel, en daarmee de vorming van hoger gelegen kronkelwaardruggen, oeverwallen en crevassen, kreeg het plangebied wel een gunstige ligging voor bewoning. De meeste archeologische onderzoeken en waarnemingen in de omgeving van het plangebied zijn gedaan binnen de historische stadskern van Montfoort die circa 800 meter ten noordoosten van het plangebied begint. Buiten de historische stadskern zijn slechts enkele waarnemingen gedaan van voornamelijk aardewerkfragmenten uit de perioden IJzertijd-Nieuwe tijd (de perioden van het bestaan van de rivier de Hollandsche IJssel). Het aantal archeologische onderzoeken buiten de historische stadskern is echter ook beperkt. Een enkel gravend onderzoek dat is uitgevoerd ten noorden van het plangebied, aan de overzijde van de Hollandsche IJssel, was gericht op het opsporen van ondergrondse restanten van een voormalige 17e eeuwse woning of boerderij, maar zijn echter niet aangetroffen.

Het plangebied heeft altijd buitendijks gelegen, aangezien het dijklichaam waar de weg Willeskop overheen loopt, de winterdijk betreft. Het plangebied is in ieder geval vanaf het begin van de 17e eeuw in agrarisch gebruik geweest, eerst voornamelijk als akkerland, vanaf de tweede helft van de 20e eeuw als grasland. Waarschijnlijk is deze overgang te koppelen aan de ontgravingen die hebben plaatsgevonden ten behoeve van de baksteenindustrie, waarbij het zandige kleidek (top oeverwal) is afgegraven. Op basis van gegevens van het AHN is de ontgravingsdiepte binnen het plangebied circa een meter. Door het gebruik van het plangebied als akkerland/grasland zal er een geroerde/verstoorde bouwvoor zijn ontstaan van minimaal 30 cm (bijvoorbeeld door ploegwerkzaamheden). Hierdoor geldt een verstoringsdiepte van circa 130 cm ten opzichte van het oorspronkelijke maaiveldniveau. Hier-door is het zeer waarschijnlijk dat in het verleden eventueel aanwezige archeologische resten of sporen geheel verstoord zijn geraakt. Van een behoudenswaardige vindplaats zal in ieder geval geen sprake meer zijn.

De hoge verwachting op het voorkomen van resten uit de perioden Late-IJzertijd t/m Nieuwe tijd, zoals aangegeven op de archeologische maatregelenkaart van de gemeente Montfoort, kan worden bijgesteld naar geen verwachting.

Advies Op grond van de resultaten van het archeologisch bureauonderzoek wordt voor het plangebied geen vervolgonderzoek geadviseerd. Ten behoeve van de baksteenindustrie is het plangebied ontgraven tot een diepte van circa een meter. Met een huidige geroerde bouwvoor van minimaal 30 cm Hierdoor geldt een verstoringsdiepte van circa 130 cm ten opzichte van het oorspronkelijke maaiveldniveau. Voor de perioden vóór de Late-IJzertijd heeft het plangebied al een lage verwachting, vanwege de ligging binnen de meandergordel/stroomgordel van de Hollandsche IJssel die vanaf circa 240 voor Chr. tot 1285 na Chr. (Late-IJzertijd t/m Late-Middeleeuwen A) actief is geweest. Voor de perioden Late-IJzertijd t/m Nieuwe tijd dient de voorheen hoge archeologische verwachting, toen in het plangebied nog geen ontgravingen hadden plaatsgevonden, te worden bijgesteld naar geen verwachting.

Er is wat betreft de archeologie dan ook geen belemmering om het plangebied vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkeling. Het is echter nooit volledig uit te sluiten dat binnen het onderzochte ge-bied toch nog archeologische resten voorkomen. Hierdoor blijft de archeologische meldingsplicht echter bestaan. Mochten tijdens de graafwerkzaamheden toch archeologische resten worden aangetroffen, dan dient dit onverwijld aan het bevoegd gezag, de gemeente Montfoort, te worden gemeld.

Dit advies is voorgelegd aan het bevoegd gezag in kwestie, Burgemeester en Wethouders van de gemeente Montfoort (beoordeling door de heer J. Lanzing van Archeologisch adviesbureau Lanzing, d.d. 14 oktober 2015). Met bovenstaand advies wordt niet ingestemd. Aangegeven wordt dat de resultaten van het bureauonderzoek niet voldoende aantonen dat het voorkomen van een behoudens-waardige vindplaats binnen het plangebied kan worden uitgesloten. Bij de huidige stand van zaken dient een inventariserend veldonderzoek door middel van verkennende boringen te worden uitgevoerd, om daarmee de verwachtingen uit het bureauonderzoek nader te onderbouwen.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-x5v-jvbh
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-3hr6-hf
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:66630
Provenance
Creator Broeke, E.M. ten
Publisher Econsultancy
Contributor Econsultancy
Publication Year 2016
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; License: http://creativecommons.org/licenses/by/4.0; http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Text
Format application/pdf
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (4.936 LON, 52.038 LAT); Willeskop 64-68; Gemeente Montfoort; Montfoort; Provincie Utrecht