Bij werkzaamheden aan de kerktoren vinden in de hal van de NH kerk bodemingrepen plaats tot 2 meter beneden maaiveld.
De gemeente Stichtse Vecht heeft in het kader van geplande werkzaamheden aan de kerktoren van de Nederlands Hervormde kerk aan de Torenstraat te Loenen aan de Vecht, opdracht verleend voor het uitvoeren van een archeologisch bureauonderzoek. Op basis van het gemeentelijk beleid dient voorafgaand aan de uitvoering van de plannen archeologisch onderzoek uitgevoerd te worden bij plangebieden met een oppervlakte groter dan 50 m2 en ingrepen dieper dan 0,3 m.
Het bureauonderzoek is uitgevoerd om vast te stellen welke archeologische waarden zich mogelijk in de ondergrond bevinden en of deze eventuele resten bedreigd worden door de voorgenomen werkzaamheden. Het bureauonderzoek is volgens de richtlijnen van de KNA, versie 3.2 uitgevoerd.
Op basis van geo(morfo)logische gegevens blijkt dat het plangebied vanaf de ijzertijd een geschikte bewoningslocatie is, vanwege de ligging op de oeverwal van de Angstel. Vanwege deze oeverwallen en de reeds bekende vindplaatsen uit de ijzertijd van de Angstel stroomgordel geldt voor deze periode een hoge verwachting. De hogere delen van de stroomgordel zijn bewoonbaar tot circa het midden van de Romeinse tijd. Voor de Romeinse tijd geldt eveneens een hoge verwachting. Naar verwachting liggen resten uit de archeologische resten uit de ijzertijd-Romeinse tijd op een diepte van circa 0,6-0,8 m tot 1,5 m beneden maaiveld.
Vanaf de 12de eeuw is het plangebied in gebruik als kerk. De geschiedenis van de kerktoren kenmerkt zich met name door de vele (pogingen tot) aanpassingen die men heeft gedaan om scheefstand van de toren te corrigeren. Bij de aanpassingen aan de kerktoren hebben vooral ingrepen bij de funderingen plaatsgevonden. Ter plaatse van de huidige geplande ingrepen worden met name archeologische resten verwacht die samenhangen met (eerdere herstelwerkzaamheden aan) de funderingen, eerdere torens en de vloer.
Bij de voorgenomen ontwikkeling is men voornemens om de vloer in de hal van de kerktoren de verwijderen en de bodem tot circa 2 meter af te graven. Waarschijnlijk is de bodem onder de kerkvloer niet geroerd tijdens de werkzaamheden die hebben plaatsgevonden in de 18de, 19de en 20ste eeuw. Ook de vloerverwarming die in de jaren '70 is aangelegd heeft hier de bodem niet geroerd, aangezien deze niet is aangelegd in de hal van de kerk. Hoewel het merendeel van de graven geruimd is omstreeks 1840 kan niet worden uitgesloten dat zich in de kerk nog graven bevinden. Doorgaans werd niet begraven in de hal van de kerk, maar de mogelijkheid bestaat dat begravingen aanwezig zijn die voor de bouw van de kerktoren dateren.
Op basis van deze resultaten en het gegeven dat behoud in situ middels planaanpassing niet tot de mogelijkheid behoort adviseert de Milieudienst Zuidoost-Utrecht om archeologisch vervolgonderzoek uit te laten voeren. Vanwege de geringe omvang van de bodemingrepen en de complexiteit van de werkzaamheden aan de kerktoren wordt een Archeologische Begeleiding conform KNA protocol Opgraven geadviseerd. Deze Archeologische Begeleiding dient plaats te vinden op basis van een door het bevoegd gezag goedgekeurd Programma van Eisen (PvE).
