Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden.

De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.

Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".

Mart van de Veerdonk

Dhr. Veerdonk is na een onderduikperiode in Brabant teruggekeerd naar Rotterdam waar hij tijdens de Razzia is meegegaan in de trein richting Duitsland. Vlak voor de Nederlands-Duitse grens is hij met twee vrienden ontsnapt en is te voet en met de fiets naar Rotterdam teruggekeerd. Daar heeft hij zich schuilgehouden tot het einde van de oorlog. Na de oorlog is hij voor zichzelf begonnen. Naar eigen zeggen heeft hij geen nadelige gevolgen ondervonden van de razzia en de reis die daarop volgde.