In opdracht van provincie Gelderland heeft RAAP van 15 tot en met 17 oktober 2018 een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd in het plangebied Leidsche Hoeven in Tricht binnen de gemeente West Betuwe. Aanleiding voor het onderzoek vormt het voornemen om in het kader van natuurontwikkeling een nieuwe A-watergang te realiseren. Omdat uit de proefsleuven duidelijk werd dat binnen het tracé de geplande watergang sprake was van behoudenswaardige archeologische resten, is direct aansluitend op het proefsleuvenonderzoek van 19 tot en met 27 oktober 2018 een opgraving uitgevoerd. Het voornaamste doel van het proefsleuvenonderzoek was het in kaart brengen en waarderen van archeologische resten die bedreigd zouden worden door de geplande werkzaamheden.

Tijdens het proefsleuvenonderzoek zijn twee vindplaatsen uit de late prehistorie aangetroffen. Deze zijn direct aansluitend aan het proefsleuvenonderzoek nader onderzocht. Beide vindplaatsen zijn gelegen op de stroomgordel van Schaik, een van nature hoger gelegen deel van het landschap met vruchtbare gronden. Een restgeul van deze stroomgordel doorsnijdt het plangebied twee maal en vormt grotendeels de natuurlijke begrenzing van beide vindplaatsen. Binnen vindplaats 1, in het zuidelijke deel van het plangebied, zijn nederzettingsresten uit verschillende perioden aangetroffen. Het zwaartepunt van de bewoning ligt in de midden-bronstijd, daarnaast heeft bewoning plaatsgevonden in de late bronstijd en de eerste helft van de ijzertijd. Binnen de vindplaats zijn verschillende sporenclusters aangetroffen en is op verschillende plaatsen sprake van vondstconcentraties. Daarnaast duiden verschillende hekwerken er op dat het landschap systematisch verkaveld is. Waarschijnlijk zijn meerdere erven aangesneden, maar als gevolg van het beperkte oppervlak van het onderzoeksgebied is het niet mogelijk om vast te stellen hoe die erven waren ingericht. Opvallend is de vondst van een grote hoeveelheid verbrande leem, waarvan verschillende stukken afkomstig zijn van ovens. De vindplaats van het leem buiten de sporenclusters wijst er op dat vuurgevaarlijke activiteiten aan de rand of direct buiten het erf plaatsvonden. Vindplaats 2 stamt eveneens uit de late prehistorie, maar is met een datering tussen het laat neolithicum of de midden-bronstijd iets ouder dan vindplaats 1. Het grootste deel van het onderzochte tracé bevindt zich waarschijnlijk buiten de erven. Hier zijn vooral de resten van hekwerken aangetroffen die de begrenzing van verschillende percelen hebben gevormd. Uitzondering geldt voor S63, een kuil waarin fragmenten bewerkt vuursteen, aardewerk, dierlijk bot en verbrande leem zijn gevonden. Het gaat waarschijnlijk om nederzettingsafval, wat duidelijk maakt dat hier een erf is aangesneden.

Het onderzoek maakt duidelijk dat het tracé van de A-watergang een rijk archeologisch landschap doorsnijdt dat met tussenpozen bewoond is geweest van de periode van het laat neolithicum tot en met de eerste helft van de ijzertijd, globaal van 2400 tot 400 voor Chr. De omgeving van de nederzetting werd landschappelijk gezien gedomineerd door een restgeul, begroeid met een broekbos. De omgeving van de nederzetting bestond uit een vrij open landschap waarvan een groot deel bestond uit grasland, afgewisseld met bomen.